سلامت

وقت‌گذرانی زیاد با کودک را نباید بی‌اهمیت تلقی کرد چراکه این زیاده‌روی می‌تواند پیامدهای نامناسبی هم برای کودک و هم برای والدین به همراه بیاورد. حال پرسش این‌جاست که چگونه باید به تعادل مناسب رسید؟ 

وقت‌گذرانی افراطی با کودک و فرسودگی روانی 

معیار ثابت و مشخصی وجود ندارد که مثلا تعداد ساعات مناسب برای وقت‌گذرانی با کودک را تعیین کند. پس والدین باید روال‌های روزانه زندگی را با دقت زیادی بررسی کنند. مثلا آیا تقریبا همه ساعات بیداری را با کودک می‌گذرانید؟ یا تک‌تک لحظات غیرشغلی شما به کودک اختصاص دارد؟ آیا کودک در همه مسائل زندگی، از جمله تفریح و سرگرمی، به شما وابسته است؟ اگر پاسخ شما به همه این سوالات مثبت باشد، نهایتا خودتان را دچار فرسودگی روانی خواهید کرد. 

دکتر دبورا گیلبوا، متخصص فرزندپروری می‌گوید: «فرسودگی روانی یعنی همزمان احساس کنید که شدیدا خودتان را وقف کاری کرده‌اید و درعین‌حال به نتیجه مطلوبی نرسیده‌اید. در این شرایط باید تغییراتی را برای زندگی خودتان در نظر بگیرید». پس اگر شما هم احساس می‌کنید که دچار فرسودگی روانی شده‌اید و در موضوع وقت‌گذرانی با کودک دچار مشکل شده‌اید، بهتر است به توصیه‌های متخصصان توجه کنید. 

1. ساختار همزیستی با کودک را تغییر دهید 

باید اجازه دهید که کودک بعضی فعالیت‌ها را خودش به‌تنهایی انجام دهد. ضمن این‌که وقتی کودک درحال انجام فعالیت‌های انفرادی خودش است، شما هم باید به فعالیت‌های انفرادی خودتان بپردازید تا او بیشتر اهمیت استقلال را درک کند. مثلا اگر کودک درحال رنگ‌آمیزی دفترچه نقاشی روی میز غذاخوری است، شما هم باید جلوی چشمان او کتاب بخوانید. 

به‌گفته دکتر دنیل بلیک، روان‌شناس بالینی در هانتینگتون وودز، داشتن توانایی لازم برای وقت‌گذرانی انفرادی هم مفید و هم نشانه سلامت روانی است. مفهوم ایمنی و امنیت نزد کودکان هم از همزیستی با والدین تاثیر می‌پذیرد و هم از وقت‌گذرانی انفرادی و جدا از والدین. 

2. مرزبندی مناسب داشته باشید 

به کودک توضیح دهید که هم او و هم شما به‌عنوان پدر یا مادر باید در ساعت مناسب برای خوابیدن به رخت‌خواب خودتان بروید. دکتر برت لارسن، استاد روان‌شناسی در دانشگاه فلوریدا آتلانتیک می‌گوید: «اگر قرار باشد که فرزند شش‌ ساله شما تا ساعت 10:30 شب بیدار بماند، مطمئنا شما وقت مجزایی برای خودتان در اختیار نخواهید داشت و درنتیجه وقت استراحت و تفریح انفرادی هم برای شما معنایی ندارد». 

3. برای بازی با کودک برنامه‌ریزی داشته باشید 

والدینی که ساعات زیادی را با کودکان بازی می‌کنند، معمولا می‌دانند که کناره‌گیری از بازی با کودکان تا چه اندازه می‌تواند دردسرساز شود. اما آموختن این نکته به کودکان بسیار مهم است که شما به‌عنوان پدر یا مادر، مسئولیت‌های متعددی در زندگی دارید و باید به این مسئولیت‌ها نیز رسیدگی کنید. 

به‌گفته دکتر گیلبوا، والدین باید هم برای خودشان و هم برای کودک روشن کنند که انتظارات معقول و منطقی چه معنایی دارند تا در زمینه مسائلی مثل بازی کردن با کودک دچار مشکل نشوند. مثلا اگر کودک از شما درخواست می‌کند که با او بازی کنید، گاهی اوقات باید توضیح دهید که ابتدا مجبورید چه کارهایی را به انجام برسانید تا بعد بتوانید با او بازی کنید. 

4. روی لحظات خانوادگی تمرکز کنید 

اگر می‌خواهید وقت‌گذرانی شما با کودک کیفیت مطلوبی داشته باشد، باید رابطه خودتان با کودک را از طریق برنامه‌ریزی صحیح برای وقت‌گذرانی‌های خانوادگی عمیق‌تر کنید. این کار واقعا سخت نیست و کارهای دسته‌جمعی ساده‌ای مثل شام خانوادگی، بازی‌های شبانه و پیک‌نیک در پارک می‌توانند لحظات خانوادگی مطلوبی را بسازند. 

دکتر لارسن می‌گوید که هنگام صرف وعده‌های غذایی اصلی، همه اعضای خانواده باید از دستگاه‌های الکترونیک مثل موبایل، تبلت، لپ‌تاپ، تلویزیون و... دور بمانند. این قاعده باید توسط همه اعضای خانواده، ازجمله پدر و مادر، رعایت شود تا به نتیجه مطلوبی برسد. 

ترجمه: یوسف صالحی

منبع:WebMD