کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مطرح کرد
کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، استفاده غیر منطقی از داروهای آنتی میکروبیال را باعث بروز مقاومت میکروبی و یکی از مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت عمومی عنوان کرد.
مقاومت میکروبی، تهدیدی مهم برای سلامت عمومی
29 آبان 1400 ساعت: 12:8
29 آبان 1400 ساعت: 12:8
کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، استفاده غیر منطقی از داروهای آنتی میکروبیال را باعث بروز مقاومت میکروبی و یکی از مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت عمومی عنوان کرد.
به گزارش سلامت، نازلی نادر ضمن گرامیداشت هفته آگاه‌سازی در زمینه داروهای آنتی میکروبیال گفت: «هدف این هفته افزایش آگاهی عمومی و جهانی در خصوص مقاومت میکروب‌ها به داروهای آنتی میکروبیال است که از معضلات جدی در درمان عفونت‌ها محسوب می‌شود.»
وی با اشاره به اینکه هفته جهانی آگاهی‌سازی در زمینه داروهای آنتی میکروبیال از ۲۴-۱۸ نوامبر مصادف با ۲۷ آبان تا سوم آذرماه برگزار می‌شود، شعار سال ۲۰۲۱ این هفته را «با افزایش آگاهی، مقاومت میکروبی را متوقف کنید»، عنوان کرد.»
وی با اشاره به تاثیر داروهای آنتی میکروبیال بر رشد میکروارگانیسم‌ها خاطرنشان کرد: «این داروها شامل آنتی بیوتیک‌ها یا داروهای ضدباکتری، ضدویروس، ضدقارچ و ضدانگل است که برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود اما مردم بیشتر با واژه آنتی بیوتیک آشنایی دارند که زیر مجموعه داروهای آنتی میکروبیال است.»
این داروساز با اشاره به مقاوم شدن میکروب‌ها در برابر داروها گفت: «وقتی باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها به طرقی تغییر یافته و داروها بر آنها بی‌اثر باشد، مقاومت میکروبی رخ داده و درمان عفونت‌ها را بسیار مشکل و یا غیر ممکن می‌کند.»
وی مقاومت میکروبی را یکی از مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت عمومی ذکر کرد و افزود: «سالانه بیش از ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک در ایالات متحده آمریکا اتفاق می‌افتد که منجر به مرگ بیش از ۳۵ هزار نفر می‌شود.»
نادر با اشاره به امکان انتقال ژن مقاومت به داروهای آنتی میکروبیال از باکتری مقاوم به باکتری حساس، مقاومت میکروب‌ها به آنتی‌میکروبیال‌ها را یک مشکل جدی برای سلامت جهانی دانست.
به گفته وی عدم درمان فرد مبتلا، به دلیل مقاومت میکروبی و همچنین انتقال میکروب‌های مقاوم به سایر افراد و شیوع مقاومت میکروبی دو موضوع مهم است که در هنگام مصرف آنتی بیوتیک‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و دارو افزود: «مقاومت میکروبی مشکلات زیادی برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به افزایش طول مدت بیماری، افزایش هزینه درمان، شیوع بیماری‌های میکروبی پیچیده‌تر و سختی درمان، افزایش مراجعات به پزشک اشاره کرد.»
وی مشکل در کنترل عفونت بیمارستانی، افزایش ریسک اقدامات درمانی دیگر نظیر جراحی‌های بزرگ، شیمی درمانی، عمل پیوند عضو و تعویض مفصل و افزایش مرگ و میر ناشی از عفونت‌ها را از دیگر مشکلات مهم مقاومت میکروبی ذکر کرد.
این داروساز عوامل زیادی را در بروز مقاومت میکروبی موثر دانست که استفاده نابجا و بیش از حد از داروهای آنتی میکروبیال در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان اولین علت است.
وی تجویز و مصرف غیرمنطقی داروها و عدم توجه بیماران به درمان توصیه شده پزشک معالج و خود درمانی را از دیگر علل بروز مقاوت میکروبی برشمرد و یادآور شد که آنتی بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا بی‌تاثیرند و تجویز آنها منجر به مقاومت میکروبی خواهد شد.
نادر استفاده غیرمنطقی از آنتی‌بیوتیک‌ها در پاندمی کووید۱۹ را منجر به بروز افزایش مقاومت میکروبی برشمرد و افزود: «کووید۱۹ یک بیماری ویروسی است و صرفا زمانی مجاز به تجویز آنتی بیوتیک در فرد مبتلا هستیم که بیمار هم زمان دچار عفونت باکتریایی نیز شده باشد.»
این داروساز افزایش مصرف داروهای آنتی میکروبیال را باعث افزایش بروز مقاومت میکروبی برشمرد و یکی از شایع‌ترین علل مراجعه کودکان به اورژانس را واکنش‌ها و عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیک‌ها عنوان کرد.
وی با اشاره به احتمال بروز عوارض جانبی در اثر مصرف آنتی بیوتیک‌ها تاکید کرد: «عوارض جانبی یا بروز حساسیت باید بلافاصله به داروساز یا پزشک اطلاع داده شود تا در صورت لزوم اقدام لازم در خصوص قطع یا تغییر دارو انجام شود.»
این کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، جوش و ضایعات پوستی، سرگیجه، حالت تهوع، اسهال و بروز عفونت‌های قارچی فرصت طلب را از جمله شایع‌ترین عوارض جانبی آنتی بیوتیک‌ها برشمرد.
وی تاکید کرد در صورت بروز اسهال شدید یا واکنش‌های آلرژیک شدید باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. زیرا اسهال شدید ممکن است نشانه عفونت کلستریدیوم دیفیسیل باشد و منجر به آسیب روده بزرگ و یا مرگ شود.
نادر واکنش‌های آلرژیک شدید را نیز شامل خس خس سینه، کهیر، تنگی نفس و شوک آنافیلاکسی عنوان کرد که فرد مبتلا در ابتدا احساس می‌کند گلویش در حال بسته شدن یا خفگی است یا صدایش در حال تغییر است.
وی تجویز صحیح دارو توسط کادر پزشکی، مصرف صحیح دارو توسط بیمار و پیشگیری از ابتلا به عفونت را از عوامل موثر در پیشگیری و کاهش بروز مقاومت میکروبی عنوان کرد.
نادر با اشاره به نقش مهم تجویز منطقی و صحیح دارو در پیشگیری از مقاومت میکروبی تاکید کرد: «آنتی بیوتیک‌ها حتما باید توسط پزشک و با توجه به وجود یا عدم وجود عفونت و داروی موثر بر عفونت تجویز شود.»
وی با بیان اینکه مصرف صحیح دارو توسط بیمار می‌تواند به طور چشمگیر از بروز مقاومت میکروبی جلوگیری کند به افراد توصیه کرد: «هرگز دارو را بدون تجویز پزشک مصرف نکرده و دوره مصرف دارو را تا انتها ادامه دهند تا کاملا بهبودی حاصل شود. دوزهای دارویی را منظم و سر ساعت مصرف کنند تا اثر مطلوب داشته باشند.»
نادر افزود: «بیماران از تجویز داروی خود برای دیگران اجتناب کرده و در مورد نحوه صحیح مصرف داروی آنتی میکروبیال از پزشک یا داروساز راهنمایی بخواهند.»
به گفته این داروساز برای جلوگیری از عوارض گوارشی حتما قرص و کپسول‌های آنتی میکروبیال را با یک لیوان آب میل کنند و هنگام مصرف شربت‌های آنتی میکروبیال نیز حتماً از پیمانه مدرج استفاده شود.
وی پیشگیری از ابتلا به عفونت را بهترین راهکار دانست تا نیازی به مصرف دارو نباشد و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بهداشت شخصی، الگوی صحیح تغذیه، سبک زندگی سالم و دریافت به موقع واکسن‌های توصیه شده را برای پیشگیری از بروز عفونت موثر دانست.
کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت مصرف منظم دوز داروهای آنتی میکروبیال گفت: «درصورت عدم مصرف سر وقت احتمال شکست دارو درمانی و بروز مقاومت افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است افراد از روش‌هایی مثل آلارم ساعت برای یادآوری زمان مصرف استفاده کنند.»
به گفته وی در صورتی که یک نوبت از دارو فراموش شد اگر نزدیک ساعت مصرف دوز بعدی نبود بلافاصله دارو استفاده شود و دوز بعدی نیز در همان ساعت مقرر مصرف شود. اما اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی بود صرفا دوز بعدی سرساعت مقرر خود استفاده شود و از دو برابر کردن دوز مصرفی باید اجتناب شود.
وی عمده فعالیت واحد تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه را بر افزایش آگاهی عموم مردم و کادر پزشکی متمرکز دانست که برگزاری وبینارهای آموزشی، آزمون‌های غیر حضوری، پیام‌های آموزشی برخی از آنها است.
بنابراعلام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، وی با اشاره به اینکه مصرف آنتی میکروبیال‌ها علاوه بر خود فرد، سلامت همگان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: «امیدواریم با افزایش سطح آگاهی عموم، شاهد کنترل و جلوگیری از مقاومت میکروبی و مشکلات جدی باشیم که برای سلامت مردم ایجاد کرده است.»
وی با اشاره به اینکه هفته جهانی آگاهی‌سازی در زمینه داروهای آنتی میکروبیال از ۲۴-۱۸ نوامبر مصادف با ۲۷ آبان تا سوم آذرماه برگزار می‌شود، شعار سال ۲۰۲۱ این هفته را «با افزایش آگاهی، مقاومت میکروبی را متوقف کنید»، عنوان کرد.»
وی با اشاره به تاثیر داروهای آنتی میکروبیال بر رشد میکروارگانیسم‌ها خاطرنشان کرد: «این داروها شامل آنتی بیوتیک‌ها یا داروهای ضدباکتری، ضدویروس، ضدقارچ و ضدانگل است که برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود اما مردم بیشتر با واژه آنتی بیوتیک آشنایی دارند که زیر مجموعه داروهای آنتی میکروبیال است.»
این داروساز با اشاره به مقاوم شدن میکروب‌ها در برابر داروها گفت: «وقتی باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها به طرقی تغییر یافته و داروها بر آنها بی‌اثر باشد، مقاومت میکروبی رخ داده و درمان عفونت‌ها را بسیار مشکل و یا غیر ممکن می‌کند.»
وی مقاومت میکروبی را یکی از مهم‌ترین تهدیدها برای سلامت عمومی ذکر کرد و افزود: «سالانه بیش از ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک در ایالات متحده آمریکا اتفاق می‌افتد که منجر به مرگ بیش از ۳۵ هزار نفر می‌شود.»
نادر با اشاره به امکان انتقال ژن مقاومت به داروهای آنتی میکروبیال از باکتری مقاوم به باکتری حساس، مقاومت میکروب‌ها به آنتی‌میکروبیال‌ها را یک مشکل جدی برای سلامت جهانی دانست.
به گفته وی عدم درمان فرد مبتلا، به دلیل مقاومت میکروبی و همچنین انتقال میکروب‌های مقاوم به سایر افراد و شیوع مقاومت میکروبی دو موضوع مهم است که در هنگام مصرف آنتی بیوتیک‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و دارو افزود: «مقاومت میکروبی مشکلات زیادی برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به افزایش طول مدت بیماری، افزایش هزینه درمان، شیوع بیماری‌های میکروبی پیچیده‌تر و سختی درمان، افزایش مراجعات به پزشک اشاره کرد.»
وی مشکل در کنترل عفونت بیمارستانی، افزایش ریسک اقدامات درمانی دیگر نظیر جراحی‌های بزرگ، شیمی درمانی، عمل پیوند عضو و تعویض مفصل و افزایش مرگ و میر ناشی از عفونت‌ها را از دیگر مشکلات مهم مقاومت میکروبی ذکر کرد.
این داروساز عوامل زیادی را در بروز مقاومت میکروبی موثر دانست که استفاده نابجا و بیش از حد از داروهای آنتی میکروبیال در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان اولین علت است.
وی تجویز و مصرف غیرمنطقی داروها و عدم توجه بیماران به درمان توصیه شده پزشک معالج و خود درمانی را از دیگر علل بروز مقاوت میکروبی برشمرد و یادآور شد که آنتی بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا بی‌تاثیرند و تجویز آنها منجر به مقاومت میکروبی خواهد شد.
نادر استفاده غیرمنطقی از آنتی‌بیوتیک‌ها در پاندمی کووید۱۹ را منجر به بروز افزایش مقاومت میکروبی برشمرد و افزود: «کووید۱۹ یک بیماری ویروسی است و صرفا زمانی مجاز به تجویز آنتی بیوتیک در فرد مبتلا هستیم که بیمار هم زمان دچار عفونت باکتریایی نیز شده باشد.»
این داروساز افزایش مصرف داروهای آنتی میکروبیال را باعث افزایش بروز مقاومت میکروبی برشمرد و یکی از شایع‌ترین علل مراجعه کودکان به اورژانس را واکنش‌ها و عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیک‌ها عنوان کرد.
وی با اشاره به احتمال بروز عوارض جانبی در اثر مصرف آنتی بیوتیک‌ها تاکید کرد: «عوارض جانبی یا بروز حساسیت باید بلافاصله به داروساز یا پزشک اطلاع داده شود تا در صورت لزوم اقدام لازم در خصوص قطع یا تغییر دارو انجام شود.»
این کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، جوش و ضایعات پوستی، سرگیجه، حالت تهوع، اسهال و بروز عفونت‌های قارچی فرصت طلب را از جمله شایع‌ترین عوارض جانبی آنتی بیوتیک‌ها برشمرد.
وی تاکید کرد در صورت بروز اسهال شدید یا واکنش‌های آلرژیک شدید باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. زیرا اسهال شدید ممکن است نشانه عفونت کلستریدیوم دیفیسیل باشد و منجر به آسیب روده بزرگ و یا مرگ شود.
نادر واکنش‌های آلرژیک شدید را نیز شامل خس خس سینه، کهیر، تنگی نفس و شوک آنافیلاکسی عنوان کرد که فرد مبتلا در ابتدا احساس می‌کند گلویش در حال بسته شدن یا خفگی است یا صدایش در حال تغییر است.
وی تجویز صحیح دارو توسط کادر پزشکی، مصرف صحیح دارو توسط بیمار و پیشگیری از ابتلا به عفونت را از عوامل موثر در پیشگیری و کاهش بروز مقاومت میکروبی عنوان کرد.
نادر با اشاره به نقش مهم تجویز منطقی و صحیح دارو در پیشگیری از مقاومت میکروبی تاکید کرد: «آنتی بیوتیک‌ها حتما باید توسط پزشک و با توجه به وجود یا عدم وجود عفونت و داروی موثر بر عفونت تجویز شود.»
وی با بیان اینکه مصرف صحیح دارو توسط بیمار می‌تواند به طور چشمگیر از بروز مقاومت میکروبی جلوگیری کند به افراد توصیه کرد: «هرگز دارو را بدون تجویز پزشک مصرف نکرده و دوره مصرف دارو را تا انتها ادامه دهند تا کاملا بهبودی حاصل شود. دوزهای دارویی را منظم و سر ساعت مصرف کنند تا اثر مطلوب داشته باشند.»
نادر افزود: «بیماران از تجویز داروی خود برای دیگران اجتناب کرده و در مورد نحوه صحیح مصرف داروی آنتی میکروبیال از پزشک یا داروساز راهنمایی بخواهند.»
به گفته این داروساز برای جلوگیری از عوارض گوارشی حتما قرص و کپسول‌های آنتی میکروبیال را با یک لیوان آب میل کنند و هنگام مصرف شربت‌های آنتی میکروبیال نیز حتماً از پیمانه مدرج استفاده شود.
وی پیشگیری از ابتلا به عفونت را بهترین راهکار دانست تا نیازی به مصرف دارو نباشد و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بهداشت شخصی، الگوی صحیح تغذیه، سبک زندگی سالم و دریافت به موقع واکسن‌های توصیه شده را برای پیشگیری از بروز عفونت موثر دانست.
کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت مصرف منظم دوز داروهای آنتی میکروبیال گفت: «درصورت عدم مصرف سر وقت احتمال شکست دارو درمانی و بروز مقاومت افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است افراد از روش‌هایی مثل آلارم ساعت برای یادآوری زمان مصرف استفاده کنند.»
به گفته وی در صورتی که یک نوبت از دارو فراموش شد اگر نزدیک ساعت مصرف دوز بعدی نبود بلافاصله دارو استفاده شود و دوز بعدی نیز در همان ساعت مقرر مصرف شود. اما اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی بود صرفا دوز بعدی سرساعت مقرر خود استفاده شود و از دو برابر کردن دوز مصرفی باید اجتناب شود.
وی عمده فعالیت واحد تجویز و مصرف منطقی داروهای معاونت غذا و داروی دانشگاه را بر افزایش آگاهی عموم مردم و کادر پزشکی متمرکز دانست که برگزاری وبینارهای آموزشی، آزمون‌های غیر حضوری، پیام‌های آموزشی برخی از آنها است.
بنابراعلام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، وی با اشاره به اینکه مصرف آنتی میکروبیال‌ها علاوه بر خود فرد، سلامت همگان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: «امیدواریم با افزایش سطح آگاهی عموم، شاهد کنترل و جلوگیری از مقاومت میکروبی و مشکلات جدی باشیم که برای سلامت مردم ایجاد کرده است.»
برچسب ها
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد