راهنمای یائسگی
یائسگی پایان چرخه قاعدگی و باروری زنان است. زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها دیگر استروژن و پروژسترون، دو هورمون مورد نیاز برای باروری را نمی‌سازند و پریودها به مدت یک سال متوقف میشود.
یائسگی؛ چند نکته که باید بدانید
9 شهریور 1400 ساعت: 23:6
9 شهریور 1400 ساعت: 23:6
یائسگی پایان چرخه قاعدگی و باروری زنان است. زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها دیگر استروژن و پروژسترون، دو هورمون مورد نیاز برای باروری را نمی‌سازند و پریودها به مدت یک سال متوقف میشود.
یائسگی به طور طبیعی با افزایش سن اتفاق می‌افتد اما همچنین می‌تواند بر اثر جراحی، درمان بیماری یا خود یک بیماری باشد. در چنین مواردی بسته به علت یائسگی ناشی از آن، یائسگی پس از جراحی یا نارسایی اولیه تخمدان نامیده میشود.
یائسگی از کی شروع میشود؟
یائسگی به طور طبیعی در حدود ۵۱ سالگی شروع میشود اما ممکن است تا قبل از ۴۰ سالگی هم اتفاق بیفتد که یائسگی زودرس نامیده میشود. سن شروع یائسگی را بیشتر ژن‌ها تعیین می‌کنند.
علائم آن چیست؟
وقتی به طور طبیعی یائسگی شروع میشود، اولین نشانه آن ممکن است یک قاعدگی نامنظم باشد. پس از خروج از این دوران، باید حدود ۴ سال به طور کامل متوقف شود. همچنین ممکن است متوجه علائم زیر شوید:
نوسانات خلقی
میل جنسی کمتر
گرگرفتگی
تعریق
تپش قلب
سردرد
خشکی و درد واژن
رابطه جنسی دردناک
مشکل خواب
برخی از علائم ممکن است سال‌ها طول بکشد و بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد.
مراحل آن چیست؟
این فرآیند به آرامی و در سه مرحله صورت می‌گیرد:
-پیش از یائسگی. چرخه پریودها نامنظم میشود اما متوقف نمی‌شود. اکثر زنان در سن ۴۷ سالگی به این مرحله می‌رسند. اگرچه ممکن است علائمی مانند گرگرفتگی را مشاهده کنند اما همچنان می‌توانند باردار شوند.
-یائسگی. این دوران هم زمانی است که آخرین قاعدگی را خواهید داشت و تا یک سال را بدون قاعدگی خواهید گذراند، مطمئناً نمی‌دانید که این اتفاق در حال افتادن است. گرگرفتگی، خشکی واژن، مشکلات خواب و سایر علائم در این مرحله شایع است.
-پس از یائسگی. زمانی شروع میشود که از آخرین دوره قاعدگی خود به طول دوره یک سال برسید. به محض این که این اتفاق بیفتد، تا پایان عمر یائسه خواهید بود. به خاطر داشته باشید که بعد از بیش از یک‌سال بدون قاعدگی به دلیل یائسگی، خونریزی واژن طبیعی نیست، بنابراین در صورت داشتن هرگونه خونریزی به پزشک مراجعه کنید.
آیا تست‌هایی برای نشان دادن یائسگی وجود دارد؟
دقیق‌ترین راه برای تشخیص اینکه نشان دهد آیا یائسگی اتفاق افتاده است، این است که چرخه قاعدگی خود را به مدت ۱۲ ماه متوالی بررسی کنید. این امر کمک می‌کند تا دوره‌‌های قاعدگی‌تان را مرور کرده و در صورت نامنظم شدن آن را تنظیم کنید. یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که ۱۲ ماه کامل پریود نشده باشید. پزشک می‌تواند از روی آزمایش خون، وجود هورمون تحریک‌کننده فولیکول(اف‌اس‌اچ) را بررسی کند.
با شروع بسته‌شدن تخمدان‌ها، میزان هورمون‌های محرک افزایش می‌یابد. با کاهش سطح استروژن، در طول رابطه جنسی متوجه گرگرفتگی، خشکی واژن و چربی کمتر می‌شوید. بافت داخل و اطراف واژن نیز با افت استروژن نازک میشود. تنها راهی که می‌توان این مورد را بررسی کرد، انجام آزمایش پاپ اسمیر است که به ندرت انجام میشود. در این حالت ممکن است دچار بی‌اختیاری ادرار، رابطه جنسی دردناک، میل جنسی پایین و دچار خارش واژن شوید.
چگونه می‌توان علائم را درمان کرد؟
یکسری راه‌ها وجود دارد.
-تغییر سبک زندگی. رژیم‌غذایی سالم و برنامه ورزشی منظم به کنترل علائم و افزایش سلامت بدن کمک می‌کند. بنابراین زمان بسیار خوبی برای کنار گذاشتن عادت‌های قدیمی و ناسالم مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل است. برای رفع گرگرفتگی، لباس نازک و سبک بپوشید. از مصرف محرک‌هایی مانند کافئین و غذاهای تند خودداری کنید. اگر از نظر جنسی فعال باشید، به حفظ مخاط واژن کمک می‌کند.
- تجویز دارو برای گرگرفتگی. اگر هنوز رحمتان سالم است، پزشک ممکن است درمان با استروژن و پروژسترون را تجویز کند. به این روش، هورمون‌‌درمانی ترکیبی(اچ‌تی) یا درمان جایگزینی هورمونی(اچ‌آر‌تی) گفته میشود که به رفع گرگرفتگی و تعریق‌های شبانه کمک می‌کند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. اگر رحمتان را جراحی کرده‌‌اید، ممکن است فقط استروژن دریافت کنید. هورمون درمانی برای همه خانم‌ها مناسب نیست. اگر تا به حال به سرطان سینه، سرطان رحم یا "آندومتر"، لختگی خون، بیماری کبد یا سکته مغزی مبتلا بوده‌اید، استروژن مصرف نکنید. همچنین اگر باردار هستید یا خونریزی واژینال تشخیص داده نشده است نیز هورمون مصرف نکنید. اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید هورمون مصرف کنید، داروهای دیگر می‌توانند علائم را کاهش دهند که شامل داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدتشنج، یا داروهای فشار خون برای کمک به گرگرفتگی و نوسانات خلقی مناسب هستند.
- تجویز و داروهای بدون نسخه برای خشکی واژن و مشکلات خواب. برای خشکی و رابطه‌جنسی دردناک می‌توانید استروژن موضعی، محصولات روان‌کننده و داروهای غیراستروژنی را امتحان کنید. اگر در خوابیدن مشکل دارید، داروهای خواب‌آور بدون نسخه یا تجویزی نیز می‌تواند به درمان آن کمک کند.
- روش‌های درمانی غیرسنتی. روش‌های اثبات نشده زیادی برای درمان علائم یائسگی وجود دارد. برخی از آنها بهتر اثر می‌کنند. طب سوزنی، مدیتیشن و تکنیک‌های آرامش‌بخش، روش‌های بی‌ضرر برای کاهش استرس دوران یائسگی هستند و برخی معتقدند که بسیار به درمان کمک می‌کنند. بسیاری از زنان از داروهای گیاهی یا طبیعی نیز استفاده می‌کنند. قبل از امتحان هر یک از این موارد با پزشک مشورت کنید.
مترجم مهتا زمانی‌نیک
منبعWebMD
یائسگی از کی شروع میشود؟
یائسگی به طور طبیعی در حدود ۵۱ سالگی شروع میشود اما ممکن است تا قبل از ۴۰ سالگی هم اتفاق بیفتد که یائسگی زودرس نامیده میشود. سن شروع یائسگی را بیشتر ژن‌ها تعیین می‌کنند.
علائم آن چیست؟
وقتی به طور طبیعی یائسگی شروع میشود، اولین نشانه آن ممکن است یک قاعدگی نامنظم باشد. پس از خروج از این دوران، باید حدود ۴ سال به طور کامل متوقف شود. همچنین ممکن است متوجه علائم زیر شوید:
نوسانات خلقی
میل جنسی کمتر
گرگرفتگی
تعریق
تپش قلب
سردرد
خشکی و درد واژن
رابطه جنسی دردناک
مشکل خواب
برخی از علائم ممکن است سال‌ها طول بکشد و بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد.
مراحل آن چیست؟
این فرآیند به آرامی و در سه مرحله صورت می‌گیرد:
-پیش از یائسگی. چرخه پریودها نامنظم میشود اما متوقف نمی‌شود. اکثر زنان در سن ۴۷ سالگی به این مرحله می‌رسند. اگرچه ممکن است علائمی مانند گرگرفتگی را مشاهده کنند اما همچنان می‌توانند باردار شوند.
-یائسگی. این دوران هم زمانی است که آخرین قاعدگی را خواهید داشت و تا یک سال را بدون قاعدگی خواهید گذراند، مطمئناً نمی‌دانید که این اتفاق در حال افتادن است. گرگرفتگی، خشکی واژن، مشکلات خواب و سایر علائم در این مرحله شایع است.
-پس از یائسگی. زمانی شروع میشود که از آخرین دوره قاعدگی خود به طول دوره یک سال برسید. به محض این که این اتفاق بیفتد، تا پایان عمر یائسه خواهید بود. به خاطر داشته باشید که بعد از بیش از یک‌سال بدون قاعدگی به دلیل یائسگی، خونریزی واژن طبیعی نیست، بنابراین در صورت داشتن هرگونه خونریزی به پزشک مراجعه کنید.
آیا تست‌هایی برای نشان دادن یائسگی وجود دارد؟
دقیق‌ترین راه برای تشخیص اینکه نشان دهد آیا یائسگی اتفاق افتاده است، این است که چرخه قاعدگی خود را به مدت ۱۲ ماه متوالی بررسی کنید. این امر کمک می‌کند تا دوره‌‌های قاعدگی‌تان را مرور کرده و در صورت نامنظم شدن آن را تنظیم کنید. یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که ۱۲ ماه کامل پریود نشده باشید. پزشک می‌تواند از روی آزمایش خون، وجود هورمون تحریک‌کننده فولیکول(اف‌اس‌اچ) را بررسی کند.
با شروع بسته‌شدن تخمدان‌ها، میزان هورمون‌های محرک افزایش می‌یابد. با کاهش سطح استروژن، در طول رابطه جنسی متوجه گرگرفتگی، خشکی واژن و چربی کمتر می‌شوید. بافت داخل و اطراف واژن نیز با افت استروژن نازک میشود. تنها راهی که می‌توان این مورد را بررسی کرد، انجام آزمایش پاپ اسمیر است که به ندرت انجام میشود. در این حالت ممکن است دچار بی‌اختیاری ادرار، رابطه جنسی دردناک، میل جنسی پایین و دچار خارش واژن شوید.
چگونه می‌توان علائم را درمان کرد؟
یکسری راه‌ها وجود دارد.
-تغییر سبک زندگی. رژیم‌غذایی سالم و برنامه ورزشی منظم به کنترل علائم و افزایش سلامت بدن کمک می‌کند. بنابراین زمان بسیار خوبی برای کنار گذاشتن عادت‌های قدیمی و ناسالم مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل است. برای رفع گرگرفتگی، لباس نازک و سبک بپوشید. از مصرف محرک‌هایی مانند کافئین و غذاهای تند خودداری کنید. اگر از نظر جنسی فعال باشید، به حفظ مخاط واژن کمک می‌کند.
- تجویز دارو برای گرگرفتگی. اگر هنوز رحمتان سالم است، پزشک ممکن است درمان با استروژن و پروژسترون را تجویز کند. به این روش، هورمون‌‌درمانی ترکیبی(اچ‌تی) یا درمان جایگزینی هورمونی(اچ‌آر‌تی) گفته میشود که به رفع گرگرفتگی و تعریق‌های شبانه کمک می‌کند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. اگر رحمتان را جراحی کرده‌‌اید، ممکن است فقط استروژن دریافت کنید. هورمون درمانی برای همه خانم‌ها مناسب نیست. اگر تا به حال به سرطان سینه، سرطان رحم یا "آندومتر"، لختگی خون، بیماری کبد یا سکته مغزی مبتلا بوده‌اید، استروژن مصرف نکنید. همچنین اگر باردار هستید یا خونریزی واژینال تشخیص داده نشده است نیز هورمون مصرف نکنید. اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید هورمون مصرف کنید، داروهای دیگر می‌توانند علائم را کاهش دهند که شامل داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدتشنج، یا داروهای فشار خون برای کمک به گرگرفتگی و نوسانات خلقی مناسب هستند.
- تجویز و داروهای بدون نسخه برای خشکی واژن و مشکلات خواب. برای خشکی و رابطه‌جنسی دردناک می‌توانید استروژن موضعی، محصولات روان‌کننده و داروهای غیراستروژنی را امتحان کنید. اگر در خوابیدن مشکل دارید، داروهای خواب‌آور بدون نسخه یا تجویزی نیز می‌تواند به درمان آن کمک کند.
- روش‌های درمانی غیرسنتی. روش‌های اثبات نشده زیادی برای درمان علائم یائسگی وجود دارد. برخی از آنها بهتر اثر می‌کنند. طب سوزنی، مدیتیشن و تکنیک‌های آرامش‌بخش، روش‌های بی‌ضرر برای کاهش استرس دوران یائسگی هستند و برخی معتقدند که بسیار به درمان کمک می‌کنند. بسیاری از زنان از داروهای گیاهی یا طبیعی نیز استفاده می‌کنند. قبل از امتحان هر یک از این موارد با پزشک مشورت کنید.
مترجم مهتا زمانی‌نیک
منبعWebMD
برچسب ها
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد