محققان نسبت به استفاده بی‌رویه از ضدعفونی کننده‌ها هشدار می‌دهند
ضدعفونی کننده‌ها؛ تهدیدی برای انسان‌ها و محیط زیست
22 فروردین 1399 ساعت: 15:1



محققان به دولت‌ها هشدار داده‌اند که استفاده از مواد ضدعفونی کننده می‌تواند به یک فاجعه ثانویه در اکوسیستم‌های آبی منجر شود، لذا لازم است دستگا‌ه‌های مربوطه نسبت به پایش این اکوسیستم‌ها در قبل و بعد از استفاده از این ترکیبات دقت کنند.
یکی از مسائلی که بعد از شیوع کرونا سلامت مردم را تهدید می‌کند، استفاده ناصحیح و بی‌رویه از محلول‌‌های ضدعفونی‌کننده، به خصوص مواد سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌ای با ترکیبات کلر است که همه آنرا با نام تجارتی وایتکس می‌شناسند.

مصرف این مواد چه در در شکل خانگی یا در فضاهای عمومی، باید در اندازه‌هایی مشخص انجام شود، اما بسیاری از افراد با تصور اشتباه اینکه هر چه مواد غلیظ‌تر باشد، پاک کنندگی بیشتر است، اندازه و نسبت‌های درست رقیق مردن مواد را رعایت نمی‌کنند تا جایی که به دلیل استفاده بیش از حد از وایتکس به علائمی مانند کرونا شامل سرفه‌های خشک و تنگی نفس دچار می‌شوند و سراسیمه به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

در خبرها آمده که متاسفانه بسیاری از تماس‌ها با سامانه ۴۰۳۰ وزارت بهداشت مربوط به استفاده بی‌رویه و نادرست از وایتکس است

استفاده بیش از حد از این مواد باعث ایجاد مشکل تنفسی، احساس سنگینی ریه، تورم و التهاب گلو می‌شود.

در صورت بروز این علائم، توصیه می‌کنیم شیر مصرف کنید و مایعات بیشتر بنوشید. در مواردی این مشکلات آنقدر حاد می‌شوند که با تجویز پزشک باید اسپری‌های استنشاقی استفاده کرد.

توصیه اول این است که به هیچ عنوان وایتکس را با شوینده‌های دیگر یا آب داغ مخلوط نکنید و در صورت نیاز نسبت‌ها را رعایت کنید.

آزاد شدن کلری که در فرمول ساخت وایتکس وجود دارد، به شدت خطرناک است.

توصیه دیگر اینکه فرد استفاده کننده ماسک عینک و دستکش داشته باشه و در محیطی که به دلیلی باید از وایتکس استفاده کنیم، تهویه هوای مناسبی برقرار بشود.

نسبت‌های مناسب برای رقیق کردن وایتکس در آب به شرح زیر است:

- برای سطوح با آلودگی کم مانند سطوح تمیز، دست‌ها و وسایل شخصی، درصد غلظت معادل یک پیمانه در ۱۰۰ پیمانه باشد.

- برای سطوح با آلودگی متوسط، نیمه‌بحرانی مانند سالن‌ها و اطاق‌های اداری، خودروهای عمومی و اداری و شخصی، نسبت ۲ به ۱۰۰ لیتر آب
برای سطوح محیطی با آلودگی زیاد مانند مراکز بهداشتی درمانی، آمبولانس‌ها، مطب‌ها و سرویس‌های بهداشتی و منسوجات به شدت آلوده، نسبت ۵ به ۱۰۰ لیتر آب.

- استفاده بی‌رویه و خارج از قاعده مواد ضدعفونی‌کننده تنها به انسان‌ها صدمه نمی‌زند. متاسفانه این روزها شاهد ضدعفونی کردن معابر به صورت غیرکارشناسی هستیم.
در برخی موارد جاهایی ضدعفونی می‌شوند که نیاز چندانی به گندزدایی آنها نیست، مانند آسفالت خیابان‌ها.

باید توجه داشت نقاط حساسی که بیشتر از همه جا باعث انتقال ویروس می‌شوند، سطوحی هستند که بیشترین تماس دست با آنها دیده می‌شود. مثال بارز آن دستگیره‌ در ، نیمکت‌های پارک یا نقاطی از این دست است.

ضدعفونی‌کننده‌ها محیط زیست ما را تهدید می‌کنند

حسین آخانی، گیاه‌شناس و استاد دانشگاه در یادداشتی با عنوان « تهدید اکوسیستم‌های آبی با مواد ضدعفونی کننده» درباره مشکلاتی که استفاده ناصحیح از مواد ضدعفونی‌کننده ممکن است ایجاد کنند، می‌نویسد:

مجله ساینس در شماره امروز خود دهم آوریل دوهزار و بیست نامه ای از چهار محقق چینی منتشر کرده است که به خطرات استفاده از مواد ضدعفونی کننده برای اکوسیستم‌های آبی اشاره کرده‌اند. در این مقاله آمده است که در شهر ووهان پنج هزار تن مواد ضدعفونی کننده استفاده شده که این مواد مستقیم یا غیر مستقیم از طریق شبکه فاضلاب وارد اکوسیستم‌های آبی می‌شوند.

مواد ضدعفونی‌کننده کلردار گیاهان آبزی و حیات وحش را به دو شکل تهدید می‌کنند: نخست آنکه کلر با اکسیداسیون مستقیما باعث تخریب سلول یا پروتئین‌های آن می‌شود.
دوم ترکیبات شیمیایی در ماده ضد عفونی کننده با ترکیب شدن با سایر موارد به مواد خطرناک تبدیل می‌شوند.

در آب‌های سطحی تجزیه مواد عالی بسیار شدید است. به همین دلیل این ترکیبات منجر به سنتز محصولات فرعی مانند تری‌هالومتان‌ها و هالو‌استیک اسید می شوند که برای موجودات آبزی بسیار خطرناکند.

علاوه بر آن مواد ضد عفونی کننده به کلرامین و ان-نیتروسدیم متیل آمین تبدیل می‌شوند که به عنوان مواد سرطان‌زا شناخته شده‌اند.

این محققان به دولت‌ها هشدار داده‌اند که استفاده از مواد ضدعفونی کننده می‌تواند به یک فاجعه ثانویه در اکوسیستم‌های آبی منجر شود، لذا لازم است دستگا‌ه‌های مربوطه نسبت به پایش این اکوسیستم‌ها در قبل و بعد از استفاده از این ترکیبات دقت کنند.

اخیرا در ایران نیز بسیاری از متخصصان از استفاده این موارد ابراز نگرانی کرده‌اند. ضرورت دارد هر چه زودتر کمیته‌ای متشکل از متخصصان محیط زیست و بهداشت تشکیل شود و بر این گونه فعالیت‌ها نظارت داشه باشد.

من به شخصه تردید دارم ضد عفونی معابر شهری در حالی که قرنطینه اجرا نمی‌شود، نقشی در کنترل انتشار ویروس داشته باشد.

در آب‌های سطحی تجزیه مواد عالی بسیار شدید است. به همین دلیل این ترکیبات منجر به سنتز محصولات فرعی مانند تری‌هالومتان‌ها و هالو‌استیک اسید می شوند که برای موجودات آبزی بسیار خطرناکند.

علاوه بر آن مواد ضد عفونی کننده به کلرامین و ان-نیتروسدیم متیل آمین تبدیل می‌شوند که به عنوان مواد سرطان‌زا شناخته شده‌اند.

این محققان به دولت‌ها هشدار داده‌اند که استفاده از مواد ضدعفونی کننده می‌تواند به یک فاجعه ثانویه در اکوسیستم‌های آبی منجر شود، لذا لازم است دستگا‌ه‌های مربوطه نسبت به پایش این اکوسیستم‌ها در قبل و بعد از استفاده از این ترکیبات دقت کنند.

اخیرا در ایران نیز بسیاری از متخصصان از استفاده این موارد ابراز نگرانی کرده‌اند. ضرورت دارد هر چه زودتر کمیته‌ای متشکل از متخصصان محیط زیست و بهداشت تشکیل شود و بر این گونه فعالیت‌ها نظارت داشه باشد.

من به شخصه تردید دارم ضد عفونی معابر شهری در حالی که قرنطینه اجرا نمی‌شود، نقشی در کنترل انتشار ویروس داشته باشد.
دیدگاه کاربران

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد