19 خرداد 1400 ساعت: 08:3
لختهشدن در رگها (ترومبوز شریانی) شایعترین علت سکته مغزی (سکته مغزی ایسکمیک) است و برای اولین بار در بزرگسالانی که واکسن آکسفورد-آسترازنکا را دریافت کردهاند، در نامهای از متخصصان سکته مغزی در انگلیس منتشر شده است.
درحالیکه موارد نادری از لختهشدن خون قبلاً پس از تزریق این واکسن گزارش شده است، اینها بر رگها و به ویژه رگهای مغز (سینوسهای وریدی مغزی) تاثیر گذاشتهاند.
در افرادی که این شکل غیرمعمول سکته مغزی را تجربه کردهاند، تعداد پلاکت پایین و آنتیبادیهای فاکتور پلاکت 4 (PF4) نیز وجود دارد – پروتئینهایی که به تشکیل لخته کمک میکنند.
شایعترین شکل سکته مغزی، که در آن لختههای خونی در رگهای خونرسانی به مغز رخ میدهد، قبلاً به عنوان ویژگی ارائهدهنده ترومبوز پس از تجویز واکسن آکسفورد-آسترازنکا توصیف نشده است، اما نویسندگان این نامه سه مورد با جزئیات را گزارش میدهند.
در همه موارد، سکته مغزی ایسکمیک با انسداد عروق بزرگ همراه بود و دو بیمار نیز دارای ترومبوز وریدی بودند که درگیر سیستم پورتال و ورید مغزی بود. همچنین هر سه تعداد پلاکت بسیار پایین داشتند، آنتیبادیهای ضد PF4 را تایید و D-dimer را افزایش دادند.
اولین بیمار، خانمی در حدود 30 سالگی، شش روز پس از واکسن دچار درد سردرد متناوب در سمت راست و اطراف چشم خود شد. پنج روز بعد او با احساس خوابآلودگی و ضعف در صورت چپ، بازو و پایش از خواب بیدار شد. با تصویربرداری، یک شریان مغزی میانی راست مسدود شده با انفارکتوس مغز و لخته شدن خون در ترومبوز ورید پورت سمت راست مشاهده شد. وی تحت عمل جراحی مغز برای کاهش فشار در جمجمه خود، برداشتن و جایگزینی پلاسما قرار گرفت و داروی ضدلختهشدن فونداپارینوکس را دریافت کرد اما متاسفانه درگذشت.
بیمار دوم، زنی در اواخر 30 سالگی، 12 روز پس از دریافت واکسن دچار سردرد، گیجی، ضعف در بازوی چپ و از دست دادن دید در سمت چپ شد. در تصویربرداری انسداد در چندین رگ از جمله عروق کاروتید، شریانهای تامینکننده قلب و ریهها و سینوس عرضی سمت چپ مشاهده شد. به دنبال حذف و جایگزینی پلاسما و کورتیکواستروئیدهای داخل وریدی، تعداد پلاکت وی افزایش یافت. سپس به او فونداپارینوکس داده شد و بهبود یافت.
بیمار سوم، مردی در اوایل 40 سالگی، 3 هفته پس از واکسیناسیون خود با مشکلات گفتاری و درک زبان مراجعه کرد. در تصویربرداری لخته در شریان مغزی میانی سمت چپ مشاهده شد، اما شواهدی از لختهشدن در سینوسهای وریدی مغزی وجود نداشت. وی تزریق پلاکت و پلاسما و فونداپارینوکس را دریافت کرده و ثابت مانده است.
این گزارش تاکید میکند که انعقاد واسطه ایمنی همچنین میتواند باعث ترومبوز شریانی از جمله سکته مغزی ایسکمیک شود، اگرچه ترومبوز وریدی و به ویژه سینوس وریدی مغزی ترومبوز بیشتر دیده میشود.
مترجم: نرگس قاسمی پناه
منبع: news-medical.net