18 بهمن 1399 ساعت: 08:11
انواع خوراکیهای گیاهی حاوی هزاران ماده شیمیایی طبیعی هستند که به آنها «فیتونوترینت» (مواد مغذی گیاهی) یا «فیتوکمیکال» (مواد شیمیایی گیاهی) میگویند. این ترکیبات خاص در درجه اول به محافظت از گیاهان در مقابل میکروبها، قارچها و دیگر عوامل مخرب بیرونی کمک میکنند. نهتنها میوهها و سبزیجات هم حاوی فیتونوترینت هستند بلکه این ترکیبات خوراکی در غلات سبوسدار، مغزها، لوبیا و چای هم وجود دارند.
برخلاف ویتامینها و مواد معدنی که برای ادامه حیات بدن ضروری بهشمار میروند، فیتونوترینت در گروه مواد مغذی ضروری قرار نمیگیرند. اما دریافت فیتونوترینتها قطعا میتواند به پیشگیری از مبتلا شدن به بیماریهای مختلف کمک کند و حتی نقش مثبتی در بهبودبخشی به عملکردهای بدنی داشته باشد. جالب است بدانید که دانشمندان تاکنون بیش از 25 هزار نوع فیتونوترینت را کشف کردهاند. در ادامه این مطلب به بررسی چند مورد از مهمترین فیتونوترینتها خواهیم پرداخت.
کاروتنوئیدها
انواع میوهها و سبزیجات زرد، نارنجی و قرمز بیش از 600 گونه کاروتنوئید را درون خودشان جای داهاند. کاروتنوئیدها در بدن عملکرد آنتیاکسیدانی دارند و بنابراین با رادیکالهای آزادی که به بافتهای بدن آسیب میرسانند، مبارزه میکنند. مهمترین انواع کاروتنوئیدها عبارتند از آلفاـکاروتن، بتاـکاروتن و بتاـکریپتوکسانتین. بدن انسان میتواند همه این کاروتنوئیدها را به ویتامین A تبدیل کند. خوراکیهایی مانند هویج، کدو حلوایی و سیبزمینی شیرین از بهترین گزینهها برای دریافت کاروتنوئیدها هستند. کاروتنوئید مهم بعدی لیکوپن است که در گوجهفرنگی، هندوانه و گریپفروت یافت میشود و محققان تاکنون بارها بر ارتباط میان مصرف لیکوپن و کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات تاکید کردهاند. لوتئین و زیگزانتین هم دو نوع دیگر از کاروتنوئیدهای مهم بهشمار میروند که در اسفناج، کلم کیل و کلمبرگ سبز یافت میشوند و در گروه بهترین ترکیبات برای محافظت از سلامت چشم قرار میگیرند.
فلاونوئیدها
تعداد زیادی از فیتونوترینتها در گروه فلاونوئیدها قرار میگیرند. مهمترین انواع فلاونوئیدها نیز کاتچین و هسپریدین هستند. چای سبز از بهترین منابع برای دریافت کاتچین بهشمار میرود، درحالی که دیگر انواع چای نیز حاوی مقادیر قابل توجهی از کاتچین هستند. دریافت منظم و مستمر کاتچین با کاهش خطر ابتلا به سرطانهای مختلف مرتبط است. هسپریدین هم در انواع میوههای مرکباتی یافت میشود و بهخاطر نقشآفرینی آنتیاکسیدانی خاصش بهخوبی التهاب را در بدن کاهش میدهد و درنتیجه به پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مزمن کمک میکند. فلاونولها نیز در گروه فلاونوئیدها قرار میگیرند که معروفترین آنها کوئرستین است. برای دریافت کوئرستین میتوانید از سیب، انواع توتها، کلم کیل و پیاز استفاده کنید. دریافت کوئرستین میتواند به کاهش خطر ابتلا به آسم، انواع سرطانها و بیماری عروق کرونر قلب کمک کند.
فیتواستروژنها
فیتواستروژنها بهدلیل ساختار مشابهشان با استروژن میتوانند اثراتی مانند هورمون استروژن بهوجود بیاورند. ایزوفلاون را مهمترین نوع فیتواستروژنها دانستهاند که در سویا یافت میشود و دریافت منظم آن میتواند خطر ابتلا به سرطان اندومتریال و خطر تضعیف استخوانها را در میان زنان کاهش دهد. لیگنانها نیز نوع مهم دیگری از فیتواستروژنها هستند که اثراتی شبیه به استروژن دارند. مهمترین منابع برای دریافت لیگنانها نیز عبارتند از بذر کتان و کنجد.
اسید الاژیک
اسید الاژیک در انواع توتها و بعضی از انواع گیاهان یافت میشود. توتفرنگی، تمشک و انار از مهمترین منابع برای دریافت اسید الاژیک هستند. محققان تاکنون بارها ثابت کردهاند که اسید الاژیک میتواند به محافظت از بدن در برابر سرطانهای مختلف کمک کند. آهستهتر کردن رشد سلولهای سرطانی و کمک به کبد در راستای خنثیسازی ترکیبات شیمیایی سرطانزا، دو کارکرد مهم اسید الاژیک هستند که مورد توجه محققان و دانشمندان قرار گرفته است.
ترجمه: ندا احمدلو
منبع:WebMD
تاثیر انواع چای بر افزایش متابولیسم بدن چقدر است؟
چرا باید روزی یک عدد تخممرغ بخوریم؟10 علامت هشدار مصرف قند زیاد