برنامه توسعه سازمان ملل متحد نسبت به خطرات مصرف پلاستیک‌های بازیافت‌نشده هشدار داده
شاید فکر کنیم آلودگی‌های کوچکی که هر کس مسوول ایجاد آن است، مانند کیسه‌های پلاسیکی، ظرف‌های یکبار مصرف، ظرف‌های پلاستیکی و انواع و اقسام پلاستیک‌هایی که تقریبا بلافاصله بعد از مصرف روزانه ما در محیط رها می‌شوند، نقش زیادی در آلودگی‌های پلاستیکی ندارند اما آمارها خلاف این را نشان می‌دهند.
پلاستیک آب و خاک را آلوده کرده است
23 مرداد 1399 ساعت: 19:5
23 مرداد 1399 ساعت: 19:5
شاید فکر کنیم آلودگی‌های کوچکی که هر کس مسوول ایجاد آن است، مانند کیسه‌های پلاسیکی، ظرف‌های یکبار مصرف، ظرف‌های پلاستیکی و انواع و اقسام پلاستیک‌هایی که تقریبا بلافاصله بعد از مصرف روزانه ما در محیط رها می‌شوند، نقش زیادی در آلودگی‌های پلاستیکی ندارند اما آمارها خلاف این را نشان می‌دهند.
نیمی از پلاستیکی که سالانه مصرف می‌کنیم، چه به صورت کیسه‌های پلاستیکی که خریدهایمان را در آنها می‌گذاریم یا بسته‌بندی‌ها یکبار مصرف هستند. طول عمر متوسط این نوع پلاستیک‌ها 12 تا 15 دقیقه است اما برای تجزیه آنها 400 تا هزار سال زمان لازم است. اولین پلاستیکی که بشر تولید و مصرف کرده، هنوز تجزیه نشده است.
ما مصرف‌کنندگان می‌توانیم با تغییر در الگوی مصرف پلاستیک‌ها، بر روند تولید آنها تاثیر بگذاریم. پس بیایید از این قدرت برای خیر محیط‌زیست و اقیانوس‌ها استفاده کنیم.
با کمی صرف وقت و حوصله می‌توانیم از طبیعت محافظت کنیم. شاید برخی اقدامات به نظر جزئی بیاید اما وقتی همه برای آن کمک کنند، تاثیری انکارناپذیر بر طبیعت می‌گذارند.
این راه‌ها برای شروع است:
1. از مسواکی با موهای طبیعی گیاه بامبو استفاده کنید.
2. از ظروف تفلون استفاده نکنید. تفلون این ظرف‌ها تبدیل به میکروپلاستیک‌ها،پلاستیک‌های خیلی ریز با اندازه‌ای کمتر از 5 میلی‌متر، می‌شوند. شما این پلاستیک‌ها را می‌خورید و همچنین این پلاستیک‌ها وارد شبکه آب شهری می‌شوند و درنهایت سر از اقیانوس‌ها درمی‌آورند. ماهی‌ها این پلاستیک‌ها را می‌بلعند و دوباره وارد بدن ما می‌شوند و این چرخه همچنان ادامه دارد.
3. از تیغ‌های ریش‌تراشی دسته پلاستیک استفاده نکنید.
4. از محصولات مو استفاده کنید که در آنها عناصر پلاستیکی مانند سیلیکون و عناصر نفتی به کار نرفته. شامپوهای طبیعی را امتحان کنید و به فر موهای خود روغن‌های طبیعی بزنید. 80درصد از کل محصولات صنعتی و فاضلاب‌های شهری بدون آنکه استفاده شده باشند، به رودخانه‌های می‌ریزند.
5. سعی کنید میکروپلاستیک‌ها را از محصولات مراقبت پوستی روزانه خود کنار بگذارید. بعضی محصولات مناسب برای پوست حاوی نمک دریا یا برخی لایه‌بردارهای طبیعی مانند مغز خردشده زردآلو یا پوست نارگیل هستند که به محیط‌زیست هم آسیب نمی‌رسانند.
6. به جای استفاده از محصولات کتانی یکبار مصرف برای پاک کردن صورت یا آرایش خود، از لیف‌های کتانی یا کنفی استفاده کنید چون حین تجزیه پنبه‌های نخی، عناصر شیمیایی آنها وارد محیط‌زیست می‌شوند و به حیات‌وحش آسیب می‌رسانند.
7. اگر آخر هفته‌ها به ماهیگیری می‌روید، قلاب و نخ و هر آنچه با خود همراه می‌برید را در دریا رها نکنید. شبکه‌ها و قلاب‌های نادیدنی که از نخ‌های نایلونی درست شده‌اند، تا 1000 سال بعد از آنکه در دریاها رها شده‌اند می‌توانند جان آبزیان دریایی بزرگ و کوچک از وال‌های چند تنی تا انواع ماهی و پرندگان را بگیرند. برای آنکه خطر این نوع پسماندها را درک کنید، همین بس که 46درصد از پسماندهای حوزه پسماندهای گریت پاسیفیک، یک محل انباشت پسماند به اندازه تگزاس، تنها از شبکه‌های نادیدنی نایلونی تشکیل شده است. این توده غول‌آسا در چرخه‌ای که به طرف اقیانوس‌ها می‌رود، در چرخه است و گردابی از پسماندها را در نزدیکی محل زندگی آبزیان دریایی ایجاد می‌کند.
7. از خیر استفاده از بادکنک در مهمانی‌ها بگذرید. این محصولات وقتی بعد از سفر طولانی خود به اقیانوس‌ها می‌رسند، توسط آبزیان دریایی بلعیده می‌شوند و می‌توانند راه گلوی آنها را بگیرند و آنها را خفه کنند.
9. به پولک‌ها و زرورق‌ها نه بگویید. ماهی‌ها این میکروپلاستیک‌ها را به جای غذا اشتباه می‌گیرند.
10. همیشه یک بطری آب همراه داشته باشد اما دقت کنید بطری شما از آن یک‌میلیون بطری نباشد که در هر دقیقه روانه محیط طبیعی زمین می‌شود. به عبارت دیگر بطری همراه داشته باشد که همیشه بتوان آن را دوباره استفاده کرد.
11. برای آنکه قهوه یا چای صبحانه را گرم نگه دارید از لیوان‌هایی استفاده کنید که یکبار مصرف نباشند.
12. همیشه چند ساک خرید در خانه یا محل کار یا خودروی خود داشته باشید که با خود به خرید ببرید. حتی برای میوه و سبزیجاتی هم که می‌خرید، می‌توانید از خانه کیسه‌های دائمی ببرید.
13. غذای خود را در ظروفی بگذارید که تا حتی‌الامکان پلاستیکی نباشند.
14. سعی کنید تا حتی‌الامکان از پارچه‌ها و لباس‌های ساخته‌شده از الیاف طبیعی استفاده کنید. الیاف مصنوعی لباس‌ها، ذرات میکروپلاستیکی را در هوا پراکنده می‌کنند که سر نخ‌شان در نهایت به ریه‌های ما یا اقیانوس‌ها می‌رسد. هر فرش یا زیرانداز مصنوعی هم می‌تواند همین نقش را ایفا کند.
15. برای شستن ظرف‌ها از اسفنج‌ها و محصولات شوینده دوستدار محیط‌زیست استفاده کنید تا به رودخانه‌ها، تپه‌های مرجانی و اقیانوس‌ها آسیبی نرسد.
16. تا حتی‌الامکان، از بسته‌بندی‌های پلاستیکی استفاده نکنید. از پلاستیک‌هایتان چند بار استفاده کنید و تا جایی که ممکن است از طریق جایگزین کردن محصولاتی مانند ساک‌های پارچه‌ای و ظرف‌های شیشه‌ای، مصرف پلاستیک خود را کاهش دهید. حتی پلاستیک‌های قابل‌تجزیه در طبیعت به طورکامل تجزیه نمی‌شوند. از 14درصد پلاستیکی که در سراسر جهان بازیافت می‌شود، فقط 5درصد بعد از طی کردن روندی طولانی و گران‌قیمت برای استفاده دوباره باقی می‌مانند.
17. ریخت‌وپاش نکنید: تقریبا یک‌سوم از پلاستیک‌هایی که در جهان استفاده می‌شوند را مردم در خیابان‌ها و محیط‌های طبیعی رها می‌کنند. این پلاستیک‌ها در خیابان‌ها یا طبیعت انباشته می‌شوند، به سیستم فاضلاب شهری وارد می‌شوند و در نهایت راه خود را به رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها باز می‌کنند.
18. نی‌های نوشابه که شاید هرگز به آنها به عنوان آلاینده فکر نکرده‌اید، برای آبزیان خطرناکند تا جایی که امروزه برخی غول‌های رستوران‌های زنجیره‌ای نی را از مجموعه ظروف خود خذف کرده‌اند.
چطور باید دست به کار شد؟
کاهش آلودگی‌های حاصل از مصرف پلاستیک نیازمند اقدام جدی دولت‌ها و صاحبان کسب و کار است اما نقش افراد را هم در نگهداری از محیط‌زیست نمی‌توان نادیده گرفت. برای این کار همگی باید رفتار متمدنانه و مدنی و رویکرد علمی را در پیش بگیریم. امروزه، حرکت‌های مردمی برای حفظ محیط‌زیست اهمیت زیادی پیدا کرده. اما چطور باید برای یک اقدام عملی برای حفظ محیط‌زیست اطرافمان برنامه‌ریزی کرد؟
بدون درنظر گرفتن تفاوت‌های افراد، بهتر است هدفی را در نزدیکی خودمان مشخص کنیم که همه بر سر آن توافق دارند مانند تمیز کردن یک پارک یا محیط طبیعی نزدیک شهرمان مانند کوهستانی که محل تردد روزهای آخر هفته است. برای این کار:
درباره امکانات مردم اطراف خود فکر و یک اولویت را مشخص کنید. پس از آن براساس بودجه، اقدامات، شیوه زندگی و عادات روزانه افراد می‌شود رفتار آنها را باید تعریف کرد. مثلا اینکه قرار برای تمیز کردن یک محوطه با چه برنامه و امکاناتی، با چه تعداد افراد و در چه روز و ساعتی بهتر است.
پس از آن درباره راه‌حل‌های مشکل زیست‌محیطی اطراف خود با مردم صحبت کنید. با تشریح کامل مشکل با افرادی که قرار است وارد عمل شوند مثلا افراد اجتماع پیرامون‌تان، همکاران در محل کار یا مسوولان دولتی به توافق برسید. حتما در این تعامل دیگران هم نظراتی دارند که طرح را بهتر می‌کند.
مجموعه برنامه‌ای را با کمک دیگران تدوین کنید که برای مسوولان محلی و صاحبان کسب و کار و مردم، کوتاه‌مدت و قابل فهم و بدون شاخ و برگ اضافی و قابل پیاده شدن باشد با بودجه‌ای معقول و اهداف واقع‌بینانه.
در برنامه‌ای که تدوین می‌کنید، بخشی را به عنوان منابع پیشنهادی در نظر بگیرید. این منابع پیشنهادی می‌تواند تعداد افراد یا مراحل جذب داوطلبان و امکاناتی باشد که از طریق دریافت بودجه یا کمک‌های مردمی دراختیار آن طرح قرار می‌گیرد.
برای برنامه‌ریزی، همیشه یک بازه زمانی واقع‌بینانه و ممکن را در نظر بگیرید و خلاصه کوتاهی از موفقیت‌های اقدامات انجام‌شده را به دیگران ارائه کنید. قدم‌های کوچک و ملموس می‌تواند همه را به روند کار امیدوار کند.
بعد از برداشتن این قدم‌ها حالا وقت آن رسیده که طرح خود را با نمایندگان مسوولان محلی و صاحبان کسب و کار و مردم درمیان بگذارید. هر قدر شما راه‌حلی که پیشنهاد می‌کنید روشن و با اهداف ممکن باشد و تعدادی از افراد اجرای آن و فراهم آوردن امکانات مادی را قبول کنند، احتمال همکاری و همراهی مسوولان محلی با طرح پیشنهادی شما بیشتر می‌شود.
ما مصرف‌کنندگان می‌توانیم با تغییر در الگوی مصرف پلاستیک‌ها، بر روند تولید آنها تاثیر بگذاریم. پس بیایید از این قدرت برای خیر محیط‌زیست و اقیانوس‌ها استفاده کنیم.
با کمی صرف وقت و حوصله می‌توانیم از طبیعت محافظت کنیم. شاید برخی اقدامات به نظر جزئی بیاید اما وقتی همه برای آن کمک کنند، تاثیری انکارناپذیر بر طبیعت می‌گذارند.
این راه‌ها برای شروع است:
1. از مسواکی با موهای طبیعی گیاه بامبو استفاده کنید.
2. از ظروف تفلون استفاده نکنید. تفلون این ظرف‌ها تبدیل به میکروپلاستیک‌ها،پلاستیک‌های خیلی ریز با اندازه‌ای کمتر از 5 میلی‌متر، می‌شوند. شما این پلاستیک‌ها را می‌خورید و همچنین این پلاستیک‌ها وارد شبکه آب شهری می‌شوند و درنهایت سر از اقیانوس‌ها درمی‌آورند. ماهی‌ها این پلاستیک‌ها را می‌بلعند و دوباره وارد بدن ما می‌شوند و این چرخه همچنان ادامه دارد.
3. از تیغ‌های ریش‌تراشی دسته پلاستیک استفاده نکنید.
4. از محصولات مو استفاده کنید که در آنها عناصر پلاستیکی مانند سیلیکون و عناصر نفتی به کار نرفته. شامپوهای طبیعی را امتحان کنید و به فر موهای خود روغن‌های طبیعی بزنید. 80درصد از کل محصولات صنعتی و فاضلاب‌های شهری بدون آنکه استفاده شده باشند، به رودخانه‌های می‌ریزند.
5. سعی کنید میکروپلاستیک‌ها را از محصولات مراقبت پوستی روزانه خود کنار بگذارید. بعضی محصولات مناسب برای پوست حاوی نمک دریا یا برخی لایه‌بردارهای طبیعی مانند مغز خردشده زردآلو یا پوست نارگیل هستند که به محیط‌زیست هم آسیب نمی‌رسانند.
6. به جای استفاده از محصولات کتانی یکبار مصرف برای پاک کردن صورت یا آرایش خود، از لیف‌های کتانی یا کنفی استفاده کنید چون حین تجزیه پنبه‌های نخی، عناصر شیمیایی آنها وارد محیط‌زیست می‌شوند و به حیات‌وحش آسیب می‌رسانند.
7. اگر آخر هفته‌ها به ماهیگیری می‌روید، قلاب و نخ و هر آنچه با خود همراه می‌برید را در دریا رها نکنید. شبکه‌ها و قلاب‌های نادیدنی که از نخ‌های نایلونی درست شده‌اند، تا 1000 سال بعد از آنکه در دریاها رها شده‌اند می‌توانند جان آبزیان دریایی بزرگ و کوچک از وال‌های چند تنی تا انواع ماهی و پرندگان را بگیرند. برای آنکه خطر این نوع پسماندها را درک کنید، همین بس که 46درصد از پسماندهای حوزه پسماندهای گریت پاسیفیک، یک محل انباشت پسماند به اندازه تگزاس، تنها از شبکه‌های نادیدنی نایلونی تشکیل شده است. این توده غول‌آسا در چرخه‌ای که به طرف اقیانوس‌ها می‌رود، در چرخه است و گردابی از پسماندها را در نزدیکی محل زندگی آبزیان دریایی ایجاد می‌کند.
7. از خیر استفاده از بادکنک در مهمانی‌ها بگذرید. این محصولات وقتی بعد از سفر طولانی خود به اقیانوس‌ها می‌رسند، توسط آبزیان دریایی بلعیده می‌شوند و می‌توانند راه گلوی آنها را بگیرند و آنها را خفه کنند.
9. به پولک‌ها و زرورق‌ها نه بگویید. ماهی‌ها این میکروپلاستیک‌ها را به جای غذا اشتباه می‌گیرند.
10. همیشه یک بطری آب همراه داشته باشد اما دقت کنید بطری شما از آن یک‌میلیون بطری نباشد که در هر دقیقه روانه محیط طبیعی زمین می‌شود. به عبارت دیگر بطری همراه داشته باشد که همیشه بتوان آن را دوباره استفاده کرد.
11. برای آنکه قهوه یا چای صبحانه را گرم نگه دارید از لیوان‌هایی استفاده کنید که یکبار مصرف نباشند.
12. همیشه چند ساک خرید در خانه یا محل کار یا خودروی خود داشته باشید که با خود به خرید ببرید. حتی برای میوه و سبزیجاتی هم که می‌خرید، می‌توانید از خانه کیسه‌های دائمی ببرید.
13. غذای خود را در ظروفی بگذارید که تا حتی‌الامکان پلاستیکی نباشند.
14. سعی کنید تا حتی‌الامکان از پارچه‌ها و لباس‌های ساخته‌شده از الیاف طبیعی استفاده کنید. الیاف مصنوعی لباس‌ها، ذرات میکروپلاستیکی را در هوا پراکنده می‌کنند که سر نخ‌شان در نهایت به ریه‌های ما یا اقیانوس‌ها می‌رسد. هر فرش یا زیرانداز مصنوعی هم می‌تواند همین نقش را ایفا کند.
15. برای شستن ظرف‌ها از اسفنج‌ها و محصولات شوینده دوستدار محیط‌زیست استفاده کنید تا به رودخانه‌ها، تپه‌های مرجانی و اقیانوس‌ها آسیبی نرسد.
16. تا حتی‌الامکان، از بسته‌بندی‌های پلاستیکی استفاده نکنید. از پلاستیک‌هایتان چند بار استفاده کنید و تا جایی که ممکن است از طریق جایگزین کردن محصولاتی مانند ساک‌های پارچه‌ای و ظرف‌های شیشه‌ای، مصرف پلاستیک خود را کاهش دهید. حتی پلاستیک‌های قابل‌تجزیه در طبیعت به طورکامل تجزیه نمی‌شوند. از 14درصد پلاستیکی که در سراسر جهان بازیافت می‌شود، فقط 5درصد بعد از طی کردن روندی طولانی و گران‌قیمت برای استفاده دوباره باقی می‌مانند.
17. ریخت‌وپاش نکنید: تقریبا یک‌سوم از پلاستیک‌هایی که در جهان استفاده می‌شوند را مردم در خیابان‌ها و محیط‌های طبیعی رها می‌کنند. این پلاستیک‌ها در خیابان‌ها یا طبیعت انباشته می‌شوند، به سیستم فاضلاب شهری وارد می‌شوند و در نهایت راه خود را به رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها باز می‌کنند.
18. نی‌های نوشابه که شاید هرگز به آنها به عنوان آلاینده فکر نکرده‌اید، برای آبزیان خطرناکند تا جایی که امروزه برخی غول‌های رستوران‌های زنجیره‌ای نی را از مجموعه ظروف خود خذف کرده‌اند.
چطور باید دست به کار شد؟
کاهش آلودگی‌های حاصل از مصرف پلاستیک نیازمند اقدام جدی دولت‌ها و صاحبان کسب و کار است اما نقش افراد را هم در نگهداری از محیط‌زیست نمی‌توان نادیده گرفت. برای این کار همگی باید رفتار متمدنانه و مدنی و رویکرد علمی را در پیش بگیریم. امروزه، حرکت‌های مردمی برای حفظ محیط‌زیست اهمیت زیادی پیدا کرده. اما چطور باید برای یک اقدام عملی برای حفظ محیط‌زیست اطرافمان برنامه‌ریزی کرد؟
بدون درنظر گرفتن تفاوت‌های افراد، بهتر است هدفی را در نزدیکی خودمان مشخص کنیم که همه بر سر آن توافق دارند مانند تمیز کردن یک پارک یا محیط طبیعی نزدیک شهرمان مانند کوهستانی که محل تردد روزهای آخر هفته است. برای این کار:
درباره امکانات مردم اطراف خود فکر و یک اولویت را مشخص کنید. پس از آن براساس بودجه، اقدامات، شیوه زندگی و عادات روزانه افراد می‌شود رفتار آنها را باید تعریف کرد. مثلا اینکه قرار برای تمیز کردن یک محوطه با چه برنامه و امکاناتی، با چه تعداد افراد و در چه روز و ساعتی بهتر است.
پس از آن درباره راه‌حل‌های مشکل زیست‌محیطی اطراف خود با مردم صحبت کنید. با تشریح کامل مشکل با افرادی که قرار است وارد عمل شوند مثلا افراد اجتماع پیرامون‌تان، همکاران در محل کار یا مسوولان دولتی به توافق برسید. حتما در این تعامل دیگران هم نظراتی دارند که طرح را بهتر می‌کند.
مجموعه برنامه‌ای را با کمک دیگران تدوین کنید که برای مسوولان محلی و صاحبان کسب و کار و مردم، کوتاه‌مدت و قابل فهم و بدون شاخ و برگ اضافی و قابل پیاده شدن باشد با بودجه‌ای معقول و اهداف واقع‌بینانه.
در برنامه‌ای که تدوین می‌کنید، بخشی را به عنوان منابع پیشنهادی در نظر بگیرید. این منابع پیشنهادی می‌تواند تعداد افراد یا مراحل جذب داوطلبان و امکاناتی باشد که از طریق دریافت بودجه یا کمک‌های مردمی دراختیار آن طرح قرار می‌گیرد.
برای برنامه‌ریزی، همیشه یک بازه زمانی واقع‌بینانه و ممکن را در نظر بگیرید و خلاصه کوتاهی از موفقیت‌های اقدامات انجام‌شده را به دیگران ارائه کنید. قدم‌های کوچک و ملموس می‌تواند همه را به روند کار امیدوار کند.
بعد از برداشتن این قدم‌ها حالا وقت آن رسیده که طرح خود را با نمایندگان مسوولان محلی و صاحبان کسب و کار و مردم درمیان بگذارید. هر قدر شما راه‌حلی که پیشنهاد می‌کنید روشن و با اهداف ممکن باشد و تعدادی از افراد اجرای آن و فراهم آوردن امکانات مادی را قبول کنند، احتمال همکاری و همراهی مسوولان محلی با طرح پیشنهادی شما بیشتر می‌شود.
دیدگاه کاربران
ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد