سلامت

همه ما می‌دانیم که ورزش کردن منظم، برای سلامت بدن مهم است اما محققان روزبه‌روز به یافته‌های تازه‌تری درباره ورزش دست پیدا می کنند که اهمیت این امر را در زندگی ما دوچندان می‌کند. براساس یکی از مطالعات اخیر در همین زمینه، داشتن فعالیت بدنی مطلوب و حفظ تناسب اندام در میان‌سالی می‌تواند در ادامه زندگی از ما در مقابل ابتلا به زوال شناختی به‌طور قابل توجهی محافظت کند. یافته‌های این مطالعه از این‌رو در شرایط فعلی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند که جمعیت قابل توجهی از میان‌سالان به‌دلیل شیوع کروناویروس، دوران قرنطینه خانگی را در خانه سپری می‌کنند.

ضمن این‌که حداقل گروهی از این میان‌سالان به‌دلیل نگرانی‌هایشان در مورد ویروس کرونا و نداشتن برنامه مشخص برای روزهای قرنطینه خانگی، کم‌ترین سطح فعالیت‌های بدنی و ورزشی را در طول روز دارند. به‌علاوه، تعداد زیادی از میان‌سالان دارای فرزند هستند و بنابراین با مشکلات مختلفی در این روزها روبه‌رو شده‌اند.

این وضعیت درحالی است که براساس یافته‌های این مطالعه، میان‌سالان با جدی گرفتن فعالیت‌های ورزشی روزانه و حفظ تناسب اندام می‌توانند از مبتلا شدن به زوال عقل در دوره‌های بعدی زندگی جلوگیری کنند. طبق گزارش منتشرشده در مجله Neurology، زنان میان‌سالی که از نظر قلبی‌ـ‌عروقی در وضعیت مطلوب و متناسب قرار دارند، شانس ابتلا به زوال عقل را در ۴۴ سال بعدی زندگی‌شان نسبت به زنانی که وضعیت مطلوبی از این نظر ندارند، حدود ۹۰ درصد پایین می‌آورند.

دکتر هلنا هوردر (مسئول مطالعه و از اعضای دانشگاه گوتنبرگ) می‌گوید: «فرآیندهای آسیب‌شناختی پیش از زوال عقل، دهه‌ها قبل از تشخیص این بیماری آغاز می‌شوند. بنابراین، حفظ تناسب اندام در وضعیت مطلوب می‌تواند یکی از راه‌های اصلاح‌گرانه با هدف جلوگیری از ابتلا به زوال عقل باشد». داده‌های به‌دست‌آمده در این مطالعه برای اولین بار نیست که ارتباط بین ورزش مطلوب و وضعیت شناختی بهتر را نشان می‌دهند. مطالعات پیشین هم نشان داده‌اند که ورزش در دهه‌های ۳۰، ۴۰ و ۵۰ سالگی دارای اثرات محافظتی قابل توجهی بر مغز است. با این‌حال، ویژگی‌ای که مطالعه اخیر را منحصربه‌فرد می‌کند، بیش از ۴ دهه پیگیری محققان و همچنین سنجش‌های عینی در آزمایشگاه‌هاست.

اهمیت انتخاب‌های سبک زندگی

بعضی از متخصصان در ارزیابی این یافته‌ها می‌گویند که مطالعه اخیر واقعا شگفت‌انگیز است زیرا می‌تواند یافته‌های حاصل از دیگر مطالعات در علم اپی‌ژنتیک را پشتیبانی کند. نظریه اصلی در این علم، این است که عوامل مربوط به سبک زندگی می‌توانند بر نحوه فعال شدن یا غیرفعال شدن ژن‌های ما تاثیرگذار باشند. مطالعات پیشین نشان داده‌اند که ژنتیک ما دارای نقش مهمی در مبتلا کردن بعضی از افراد به بیماری آلزایمر و محافظت از بعضی افراد دیگر است. به‌طور خاص، این مطالعات ثابت کرده‌اند که وجود ژن APOE4 در بدن شدیدا خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد. در این مطالعه، افراد از نظر وضعیت ژنتیکی مورد بررسی قرار نگرفته‌اند و درنتیجه نمی‌توان درباره نقش ورزش در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به زوال شناختی هستند، با قطعیت صحبت کرد. با این‌حال، داده‌های نهایی نشان می‌دهند که داشتن تعهد به سبک زندگی فعالانه با هدف تقویت سلامت قلبی-عروقی می‌تواند عملکرد شناختی را همراه با افزایش سن در وضعیت مطلوبی نگه دارد.

شدت تدریجی فعالیت‌های بدنی

افرادی که درحال حاضر سبک زندگی بی‌تحرک دارند و با قرار گرفتن در قرنطینه خانگی هم شرایط بدتری پیدا کرده‌اند، با اضافه کردن هر تحرک بدنی به برنامه روزانه‌شان می‌توانند از مزیت‌های چنین کاری بهره‌مند شوند و رفته‌رفته سطح فعالیت بدنی خودشان را افزایش بدهند. آن دسته از افرادی هم که درحال حاضر سبک زندگی فعالانه‌ای دارند،‌ بهتر است فعالیت‌های بدنی خودشان را در خانه به سطح بالاتری برسانند و شدت ورزش‌های خودشان را بیشتر کنند تا بتوانند تناسب اندام شان را در این دوران حفظ کنند.