سلامت

منظور این است که بیشتر از اینکه بدنتان آب جذب کند، آب از دست بدهد. در چنین حالتی انجام برخی کارهای اصلی بدن دشوار می‌شود، مانند ثابت نگه داشتن دمای بدن و پاک کردن بدن از مواد زائد. شما هر بار که عرق می‌کنید، اشک می‌ریزید و یا ادرار می‌کنید، آب از دست می‌دهید. حتی نفس کشیدن هم کمی به آب نیاز دارد.

کمبود آب بر شما چه تاثیری دارد

بیش از نیمی از وزن بدن، از آب موجود در بدن است. بنابراین اگر سطح آب بدنتان پایین است، به طرز شگفت‌آوری علائم آن بروز می‌کند . حتی کمبود آب خفیف باعث می‌شود، احساس خستگی و سردرد کنید و بر خلق‌وخو و تمرکزتان تاثیر بگذارد و وقتی در ورزشگاه تحت فشار تمرینات زیاد قرار می‌گیرید، میزان تعریق بدنتان در واقع میزان کمی فشارخونتان را پایین می‌آورد.

آیا احساس تشنگی نشانه کم‌آبی است

بله، اما لازم نیست بترسید. تا زمانی که عطشان برطرف نشده، با کم‌آبی مواجه هستید و تا وقتی که به نیاز بدنتان توجه کنید و آب مورد نیازتان را جذب کنید، مشکلی پیش نخواهد آمد. در افراد مسن‌تر چون میزان جذب آب ممکن است طولانی‌تر باشد، بنابراین در این حالت، عادت به نوشیدن آب، کمک بزرگی خواهد بود.

چه کسانی بیشتر با کم‌آبی مواجه خواهند شد

در صورت ابتلا به اسهال و استفراغ ممکن است بدن در یک روز، یک گالن آب از دست بدهد. کودکان و خردسالان به احتمال زیاد، بیشتر از بزرگسالان دچار کم‌آبی می‌شوند؛ زیرا کم‌سن هستند. افراد مسن‌تر بیشتر نیاز به مراقبت دارند؛ زیرا احساس تشنگی در این افراد با افزایش سن کمرنگ‌تر می‌شود. 

بیماری کلیه و برخی دیگر از بیماری‌ها می‌تواند بدن را خشک و دچار کم‌آبی کند. زنان باردار یا شیرده باید بیش از حد معمول آب بنوشند.

 حدود 75 درصد از وزن بدن انسان را آب تشکیل می‌دهد، که بیشتر این آب، درون سلول‌ها و بقیه آن در رگ‌های خونی و فضای بین سلول‌ها موجود است. سطح آب موجود در بدن همیشه در حال تغییر است و با عرق کردن، نفس کشیدن و ادرار کردن، مقدار آن کاهش می‌یابد، به همین دلیل افراد باید به منظور جبران کردن آب از دست رفته بدن خود، در طول روز به مقدار کافی آب بنوشند. 

علائم کم‌آبی در کودکان

کودکان و خردسالان هیچ وقت نمی‌توانند به ما بگویند که در بدن آنها چه می‌گذرد. اگر زبان آنها خشک، گریه آنها بدون اشک و پوشک آنها تا 3 ساعت خشک بماند و بیشتر حالت بیقراری داشته باشند، پس نشانه کم‌آبی است؛ اما وقتی این حالت شدیدتر شود، دهان آنها خشک و چسبناک خواهد بود و ممکن است زیر چشم و گونه‌هایشان گود به نظر برسد. همچنین ممکن است تندتند نفس بکشند و نبض آنها تند یا کند بزند.

علائم کم‌آبی در بچه‌های بزرگ‌تر و در بزرگسالان

ممکن است تشنه شوند و دهانشان خشک یا چسبناک شود. غالباً زیاد دفع ادرار نخواهند داشت و کمتر از 4 مرتبه در روز خواهد بود و فرد وقتی که به دستشویی می‌رود، دفع ادرار زیادی نخواهد داشت و اگر هم باشد، ممکن است تیره‌رنگ باشد و یا بوی بسیار بدی داشته باشد. در چنین حالتی احساس سرگیجه یا بی‌حالی می‌کند و ممکن است از حال برود. هرچه شدت کم‌آبی بدن بیشتر باشد، بیشتر احساس تشنگی می‌کند. میزان تنفس و ضربان قلب فرد هم ممکن است تندتر از حد طبیعی باشد. ممکن است گرمازده شده باشد و احساس گیجی کند یا بداخلاق شود.

آیا روزانه باید 8 لیوان آب بنوشیم

در پس این قانون قدیمی، هیچ شواهد علمی وجود ندارد؛ اما تبعیت از آن بصورت یک راهنمای کلی، خوب است. مقدار آبی که می‌نوشیم، به میزان فعالیت ما و جایی که زندگی می‌کنیم و به سلامت کلی ما بستگی دارد. اگر مطمئن نیستید که به اندازه کافی می‌نوشید، به رنگ ادرار خود نگاه کنید. اگر رنگ ادرار زرد روشن یا زرد کمرنگ باشد، یعنی اینکه بدن شما تنظیم شده است و اگر رنگ آن تیره بود، به این معنی است که باید بیشتر آب بنوشید.

الکترولیت‌ چیست

آنها فقط نمک‌های اصلی مانند پتاسیم، سدیم و کلسیم هستند؛ اما در هر فرآیندی نقش دارد، از چگونگی عملکرد اعصاب گرفته تا ساختن استخوان های سالم. سطح الکترولیت بدن، ارتباط زیادی با مقدار آب موجود در بدن دارد. این باین معنی است که اگر بدنتان مایعات زیادی را از دست داده باشد، بیشتر احساس تشنگی می‌کند و میزان دفع ادرار کمتر خواهد بود، درنتیجه بدن سعی می‌کند، سطح الکترولیت‌ها را به تعادل برساند.

آیا لازم است نوشیدنی مخصوص ورزش بخورم

همیشه نه. ترکیبات آن شامل آب، نمک و قند است و برای ورزشکاران سطح بالا مانند دونده‌های ماراتن درست شده است. اکثر ما در هنگام ورزش، غیر از آب به نوشیدنی دیگری نیاز نداریم. بعد از نوشیدن این نوشیدنی، فقط باید برای سوزاندن کالری اضافی آن، سخت‌تر تمرین کنید. اگر بیشتر از یک ساعت تمرین جدی دارید، پس می‌توانید آن را امتحان کنید.

راهکار مایع‌درمانی یا مصرف ORS

زمانی که کمبود آب بدن خفیف یا در حد متوسط است، اغلب می‌توانید آن را با مصرف آب زیاد جبران کنید؛ اما اگر اسهال شدید یا حالت تهوع دارید، ORS درمانی به شما کمک می‌کند. 

بیشتر بچه‌ها به آن نیاز دارند و مخلوط ویژه نمک و قند به ترکیبات این محلول نزدیک است. ما می‌توانیم بدون نسخه، آن را از داروخانه تهیه کنیم.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم

هنگامی که علائم کم‌آبی شدید را مشاهده کردید، سریعاً با پزشکتان تماس بگیرید. ممکن است خیلی زود به سلامتی بچه‌ها آسیب برساند، بنابراین بهتر است تا دیر نشده، زودتر اقدام کنید. علائم آن عبارتند از:

- اسهال شدید بیش از 24 ساعت
-احساس سرگیجه، گیجی یا ضعف داشتن
- سطح مایعات بدن، پایین باشد
- بدون انرژی
-ضربان تند قلب یا تنفس شدید
-مدفوع سیاه یا خونی

درمان اورژانسی

وقتی سطح آب بدن شدیدا پایین بیاید، نمی‌توان به تنهایی با آن مقابله کرد؛ بلکه باید در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرید؛ چون باید مایعات زیادی را جذب کنید تا بدنتان به تعادل برسد. پزشکان از طریق تزریق سرم شما را معالجه می‌کنند، زیرا خیلی سریع‌تر از آنکه بتوانید آب بنوشید، آب و نمک را وارد بدن شما می‌کنند.

آیا می‌توانیم زیاد آب بنوشیم

زمانی که ما بیشتر از گنجایش کلیه‌های خود آب می‌نوشیم و خیلی زیاد باشد، به بیماری هیپوناترمی (کم سدیمی خون یا کاهش سطح یون سدیم در بدن) مبتلا هستیم و زمانی است که میزان سدیم بدن بسیار کم می‌شود و باعث می‌شود که سلول‌ها متورم شوند. ممکن است کشنده باشد، اما نادر است و فقط در مواردی اتفاق می‌افتد که افراد در مسابقات دو استقامت (دویدن مستمر در مسافت حداقل 5 کیلومتری)رقابت می‌کنند.

نکاتی در مورد هیدراته ماندن یا حفظ کردن آب بدن

اگر خیلی نمی‌توانید به یاد بسپارید که به اندازه کافی آب نوشیده‌اید، به دنبال راه‌هایی باشید که آن را در برنامه روزانه خود بگنجانید و بیشتر آب بنوشید. یعنی در هر وعده غذایی یک لیوان آب بخورید یا با تنظیم برنامه یادآور بر روی تلفن همراه خود، در هر ساعت یک لیوان آب بنوشید. برخی افراد دریافتند که به طور مرتب یک بطری آب همراهشان باشد و اگر ولع خوردن یک میان‌وعده را دارند، به جای آن آب بخورند. بعضی وقت‌ها بدن ما تشنگی را با گرسنگی اشتباه می‌گیرد.

مترجم: مهتا زمانی‌نیک
منبع: WebMD