سلامت

برای اینکه مطمئن شوید بوی دهانتان بد است، بهترین راه این است که از یکی از نزدیکان یا دوستانتان سوال کنید، چرا که خود شما معمولاً نمی‌توانید بوی بدن دهانتان را تشخیص دهید. یک راه دیگر این است که نخ دندان استفاده شده‌تان را نگاه یا بو کنید. اگر نخ دندان‌تان بو دهد یا خونی باشد، دهانتان هم بوی بد خواهد داد.

تاثیر غذاهایی که می‌خورید

اصولاً تجزیه غذاهایی که می‌خورید از دهان شما شروع می‌شود، اگر غذاهایی که می‌خورید رایحه‌های تند داشته باشند (مانند سیر یا پیاز) مسواک زدن و نخ دندان کشیدن- حتی استفاده از دهان‌شویه- صرفاً به طور گذرا بوی بد دهان را می‌پوشانند. رایحه ناشی از این مواد غذایی تا زمانی که آن‌ها از بدنتان دفع نشوند، ادامه خواهد یافت.

تاثیر بهداشت دهان

اگر به طور روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات غذا ممکن است در دهانتان باقی بمانند، رشد باکتری‌ها در میان دندان‌ها، دور لثه‌ها و روی زبان تشدید می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث بوی بدهان شود. دهان‌شویه‌های ضد میکروبی نیز می‌توانند به کاهش باکتری‌ها کمک کنند.

تجمع باکتری‌های ایجاد کننده بوی بد و ذرات غذایی روی دندان مصنوعی در صورتی که این وسیله به درستی تمیز نشود، نیز می‌توانند بوی بد دهان ایجاد کنند.

سیگار کشیدن یا جویدن فراورده‌های تنباکو نیز می‌توانند بوی دهان، تغییر رنگ دندان و کاهش توانایی در احساس مزه غذا و تحریک لثه‌ها را باعث شوند.

مشکلات پزشکی عامل بوی بد دهان

داشتن مداوم بوی بد دهان یا مزه بد در ردهان ممکن است نشانه هشداردهنده بیماری لثه و بافت‌های اطراف دندان (پریودنتال) باشد. بیماری لثه ناشی از ایجاد پلاک‌های دندانی است که لایه چسبنده‌ای ایجادشده از تجمع باکتری‌های در حال رشد روی سطوح دندانی است. این لایه در ابتدا بی‌رنگ است اما اما بعد ممکن است به جرم دندان تبدیل شود که اغلب به رنگ قهوه‌ای یا زرد کم‌رنگ است.

باکتری‌های باعث ایجاد سمومی می‌شوند که لثه‌ها را تحریک می‌کنند. اگر بیماری لثه بدون درمان رها شود، باعث آسیب‌دیدن لثه‌ها و استخوان‌های فک می‌شود.

سایر علل دندانی بوی بد دهان شامل شامل تجهیزات دندانی و دندان مصنوعی با اندازه نادرست، عفونت‌های قارچی دهان و پوسیدگی دندان می‌شوند.

عارضه پزشکی خشکی دهان نیز می‌تواند به ایجاد بوی بد دهان بینجامد. بزاق برای مرطوب کردن دهان ضروری است، اسیدهای تشکیل‌شده به وسیله پلاک میکروبی روی دندان را خنثی می‌کنند و سلول‌های مرده‌ای را که روی زبان و لثه‌ها و در داخل دهان تجمع می‌یابند را می‌شوید. اگر این سلول‌ها شسته نشوند، پس از تجزیه شدن می‌توانند بوی بد ایجاد کنند. حشکی دهان ممکن است به علت مشکلات غده‌های بزاقی یا تنفس مداوم از راه دهان باشد. 

همچنین حدود ۴۰۰ داروی نسخه‌ای و برخی از داروهای بدون نسخه می‌تواند باعث خشکی دهان شوند.

بسیاری از بیماری‌های دیگر هم ممکن است باعث ایجاد بوی بد دهان شوند، از جمله عفونت‌های تنفسی مانند ذات‌الریه یا برونشیت، عفونت مزمن سینوس، ترشح پشت حلق، دیابت، ریفلاکس (بازگشت اسید معده به مری) و مشکلات کلیوی و کبدی. التهاب لوزه‌ها، اجسام بیضی‌شکل که در دو طرف عقب گلوی شما قرار دارند، نیز ممکن است بوی بد دهان ایجاد کند.

 ذرات غذایی که در شیارهای لوزه گیر می‌کنند، با تاثیر باکتری‌های تجزیه می‌شوند و بوی بد به وجود می‌آورند. این ذرات ممکن است به صورت رسوبات بودار خاکستری یا زرد رنگ درآیند که به آن‌ها سنگ لوزه گفته می‌شود. قرقره کردن می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.

برطرف کردن بوی بد دهان

این اقدامات می‌تواند به شما کمک کند تا از بوی بد دهانتان خلاص شوید.

۱- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. دو با در روز با خمیردندان فلوراید دار مسواک بزنید تا دهان و دندان‌هایتان از ذرات غذایی و پلاک‌های میکروبی پاک شوند. پس از خوردن غذا مسواک بزنید (یک مسواک و خمیردندان در محل کار یا تحصیلتان نگهدارید تا پس از ناهار مسواک بزنید). فراموش نکنید که زبانتان را هم مسواک بزنید.

 هر دو تا سه ماه یک بار یا پس از یک دوره بیماری مسواکتان را عوض کنید. برای برطرف کردن ذرات غذایی و پلاک‌های میان دندان‌ها هر روز مسواک بزنید. دهانتان را با یک دهان‌شویه ضد باکتریایی دو بار در روز دهانتان را بشویید. دندان مصنوعی را باید در شب از دهانتان خارج کنید و پیش از گذاشتن مجدد آن درون دهان در صبح، به طور کامل پاک کنید.

۲- به طور مرتب- دست کم دو بار در سال- به نزد دندان‌پزشکتان بروید. دندان‌پزشک دهانتان را معاینه خواهد کرد، در صورت لزوم جرم‌گیری انجام خواهد داد و بیماری بافت‌های اطراف دندانی، خشکی دهان و سایر مشکلات عامل ایجاد بوی بد دهان را تشخیص خواهد داد و درمان خواهد کرد.

۳- سیگار را ترک کنید و جویدن فراورده‌های تنباکو را کنار بگذارید. از دندان‌پزشکتان برای ترک این عادات کمک بخواهید.

۴- مقدار زیادی آب بنوشید. اگر نمی‌توانید پس از خوردن غذا مسواک بزنید، نوشیدن مقدار زیادی آب می‌تواند روند پاک شدن باکتری‌های مضر و ذرات غذایی در میان دندان‌ها کمک کند. نوشیدن شیر حتی می‌تواند برخی از بوهای بدن دهان را برطرف کنید. از نوشیدن نوشابه‌های شیرین شده پرهیز کنید. همچنین این کار دهانتان را مرطوب نگه خواهد داشت.

۵- زیاد قهوه ننوشید. نوشیدن قهوه ممکن است دلپذیر باشد، اما بوی تند در عقب زبان شما به جای می‌گذارد. اگر دچار بوی بد دهان هستید می‌توانید به نوشیدن دم‌نوش‌های گیاهی یا چای سبز روی آورید. شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهند که پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز می‌توانند از پوسیدگی دندان و بوی بد دهان جلوگیری کنند.

۵- آدامس بدون قند بجوید. جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات بدون قند ترشح بزاق را تحریک می‌کند و به زدودن ذرات غذایی و باکتری‌ها یاری می‌رساند. آدامس‌های و آب‌نبات‌های نعنایی حاوی شیرین‌کننده زایلیتول برای این منظور بهتر از همه هستند و می‌توانند به کاهش پوسیدگی دندان هم کمک کنند.

۵- غذاهایی را که در طول روز می‌خورید، یادداشت کنید. اگر فکر می‌کنید که این غذاها عامل بوی بد دهانتان هستند، فهرست غذاها را به نزد دندان‌پزشک ببرید تا او آن‌ها را مرور کند. به طور مشابه، فهرستی از داروهایی که مصرف می‌کنید، تهیه کنید. برخی از داروها ممکن است در ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشند.

اصلاح تغذیه

غذاهایی که می‌خورید بر بوی دهانتان تاثیر می‌گذارند. علت این است پس از هضم مواد غذایی در معده و روده و راه یافتن ترکیبات آن‌ها به جریان خون، مواد رایحه دار موجود در آن‌ها از طریق ریه‌هایتان دفع و وارد هوای بازدمی شما می‌شوند.

رژیم غذایی سالم و متعادل مصرف کنید و وعده‌های غذایی منظم داشته باشید. برخی از رژیم‌های غذایی مانند روزه‌داری شدید و رژیم‌های غذایی کم کربوهیدرات می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند.

خوردن گوشت قرمز می‌تواند بوی بد دهان شما را بدتر کند و خوردن کمتر گوشت می‌تواند بوی دهانتان را بهبود بخشد. تجزیه ذرات پروتئینی باقیمانده از گوشت و پنیر در دهانتان می‌تواند عامل ایجاد بوی بد باشد.

به عنوان میان وعده هویج، کرفس یا سیب خام بخورید. مصرف میوه‌های و سبزی‌های آبدار مانند کرفس به پاک کردن ذرات غذایی از دهانتان کمک خواهد کرد.

از خوردن مواد غذایی بودار و برخی غذاهای ادویه‌دار پرهیز کنید. مصرف مرتب سیر نه تنها بوی بد دهان ایجاد خواهد کرد، بلکه اغلب بوی بد بدن را هم باعث خواهد شد.

بهداشت دهان و دندان

به طور مرتب دست کم دو بار در روز مسواک بزنید. نشان داده شده است که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم با کاهش میزان گازهای بدبوی به نام «ترکیبات گوگردی فرار» در دهان ارتباط دارد.

برخی از دهان‌شویه‌ها می‌توانند به جلوگیری از پوسیدگی دندان و کاهش پلاک‌های میکروبی کمک کنند. دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده یا ضد باکتریایی که می‌توانند باکتری‌های عامل بوی بد دهان را از بین ببرند، نسبت به دهان‌شویه‌های معمولی که فقط باعث خوشبو شدن دهان می‌شوند، بهتر هستند. از دندان‌پزشکتان درباره بهترین نوع دهان‌شویه برای شما سوال کنید.

منبع:        WebMD