سلامت

نوع نادری از خارش آفتاب‌سوختگی هم وجود دارد که به‌دلیل شدت و تحمل‌ناپذیر بودنش «خارش جهنمی» (hell's itch) یا «خارش نابودگر» (suicide itch) نامیده می‌شود. حتی دوش گرفتن یا استفاده از لوسیون، این خارش نادر را تحریک می‌کند. با این‌حال، اکثریت خارش‌های پوستی آفتاب‌سوختگی در گروه خارش جهنمی قرار نمی‌گیرند و با کمک راه‌های زیر درمان‌پذیر هستند. 

1. از کمپرس سرد کمک بگیرید 

مانند انواع سوختگی‌های دیگر، باید هرچه سریع‌تر ناحیه آفتاب‌سوخته را خنک کنید تا به کاهش التهاب پوستی کمک کرده باشید. خارش پوستی آفتاب‌سوختگی معمولا بین 1 تا 3 روز پس از این حادثه شروع می‌شود، بنابراین درمان زودهنگام آفتاب‌سوختگی می‌تواند علائم اصلی التهاب مانند خارش را از شما دور نگه دارد. 

اگر می‌خواهید از قالب‌های یخ برای خنک‌سازی پوست استفاده کنید، باید قطعات یخ را داخل یک پارچه نرم بریزید و هرگز یخ را مستقیما روی پوست نگذارید. تماس مستقیم یخ با پوست در این شرایط می‌تواند به سلول‌های پوستی آسیب برساند و باعث درد و ناراحتی بیشتری شود. 

2. با آب خنک دوش بگیرید 

برای خنک کردن پوست می‌توانید با آب خنک دوش بگیرید یا حمام کنید، اما همچنان نباید برای مدت‌زمان طولانی در حمام بمانید چون این کار می‌تواند به خشک شدن پوست شما منتهی شود. دلیلش هم این است که تماس بیش از حد پوست با آب می‌تواند چربی‌های طبیعی و محافظ روی پوست را جدا کند، درحالی که همین چربی‌ها وظیفه حفظ رطوبت پوستی را بر عهده دارند. ضمن این‌که استفاده از صابون‌های غلیظ در حمام در شرایط آفتاب‌سوختگی ممنوع است، چون این کار می‌تواند باعث التهاب و تحریک پوستی بیشتری شود. 

3. از مرطوب‌کننده استفاده کنید 

یکی از گام‌های مهم برای تسکین دادن خارش پوستی آفتاب‌سوختگی، مرطوب نگه داشتن پوست است، چراکه خشکی پوست می‌تواند خارش پوستی را تشدید کند. 

دکتر گری گلدبرگ، متخصص پوست‌ و مو در شهر نیویورک می‌گوید که مرطوب‌کننده‌ها حتی التهاب را کاهش می‌دهند و به ترمیم پوست نیز کمک می‌کنند. البته اگر دچار آفتاب‌سوختگی شُدید، باید از محصولات مرطوب‌کننده بدون رایحه و فاقد ترکیبات معطر استفاده کنید. 

بهترین زمان استفاده از مرطوب‌کننده هم دقیقا بعد از پایان دوش یا حمام است، چون پوست در این حالت همچنان رطوبت دارد و روزنه‌های پوستی هم در وضعیت بازشدگی مطلوب قرار گرفته‌اند. در ضمن، هرگز از محصولات بی‌حس‌کننده حاوی بنزوکائین برای تسکین خارش پوستی آفتاب‌سوختگی استفاده نکنید چون این محصولات می‌توانند باعث تحریک و التهاب پوستی بیشتری شوند و نهایتا درد و خارش شما را تشدید کنند. 

4. از آلوئه‌ورا استفاده کنید 

آلوئه‌ورا دارای مهم‌ترین و بهترین ترکیبات مرطوب‌کننده و ضدالتهابی است. ژل‌های آلوئه‌ورا حاوی لاکتات منیزیم نیز هستند که از تولید هیستامین‌های شکل‌دهنده خارش پوست جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، تحقیقات علمی هم نشان داده‌اند که آلوئه‌ورا از طریق کم کردن حرارت پوست، کمک به تولید کلاژن و تامین ویتامین‌های ضروری برای بهبودی پوست، نقش موثری در درمان آفتاب‌سوختگی دارد. 

بهترین راه استفاده از آلوئه‌ورا این است که بافت ژل‌مانند این گیاه را مستقیما از خودش بگیرید و روی ناحیه آفتاب‌سوخته بگذارید. با این‌حال، اگر به خود گیاه آلوئه‌ورا دسترسی نداشتید، می‌توانید از محصولات پوستی آلوئه‌ورا با بیشترین درصد خلوص استفاده کنید. 

5. کرم‌های استروئیدی را امتحان کنید 

اگر مرطوب‌کننده‌ها نتوانستند علائم آفتاب‌سوختگی را به‌ اندازه کافی تسکین دهند، شاید استفاده از کرم‌های استروئیدی بدون نسخه (حاوی 1 درصد کورتیزون) اثربخشی مطلوبی داشته باشد. کرم‌های کورتیزونی اساسا با ترکیبات شیمیایی خاصی مقابله می‌کنند که برانگیزاننده واکنش‌های التهابی سیستم ایمنی هستند و از این طریق علائم التهابی مختلف مانند خارش، قرمزی و تورم را کاهش می‌دهند. 

به‌گفته متخصصان، استفاده از کرم‌های کورتیزونی بدون نسخه هم نباید بیشتر از یک هفته بدون مشورک پزشک ادامه یابد. ضمنا خانم‌های باردار و کودکان زیر 10 سال هم باید مطلقا از مصرف کرم‌های کورتیزونی دوری کنند. 

6. از داروهای ضدالتهابی استفاده کنید 

از راه‌های دیگر برای کاهش علائم التهابی آفتاب‌سوختگی مانند خارش و درد، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) است. این داروها شامل محصولات مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپیرین می‌شوند که درد را تسکین می‌دهند و التهاب مرتبط با خارش در موارد آفتاب‌سوختگی را هم کمتر می‌کنند. 

در مواردی هم مصرف آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند به کاهش علائم خارش پوستی آفتاب‌سوختگی کمک کند. درواقع، آنتی‌هیستامین‌ها در این موارد مانع از شکل‌گیری ترکیبات شیمیایی خاصی می‌شوند که نقش مهمی در واکنش‌های التهابی سیستم ایمنی دارند و از این طریق مشکل خارش پوستی را هم کنترل می‌کنند. 

7. از پوست در مقابل نور خورشید محافظت کنید 

در دوره ترمیم پوست پس از حادثه آفتاب‌سوختگی، باید از تماس پوست با نور خورشید جلوگیری کنید. به‌گفته دکتر گلدبرگ، خصوصا در ساعات 10 صبح تا 4 عصر باید مطلقا از نور خورشید دور بمانید. اگر هم مجبور شدید که از خانه خارج شوید، حتما تمامی قسمت‌های بدن را با لباس‌های مناسب بپوشانید. در ادامه اگر مشکل آفتاب‌سوختگی با این کارها برطرف نشد یا خارش شدید در روند زندگی عادی شما تداخل ایجاد کرد، حتما به پزشکان متخصص پوست‌ و مو مراجعه کنید. 

ترجمه: راضیه فیضی

منبع: Insider