این دسته از کودکان احتمالا محبوب هم هستند. مثلا ممکن است سرگروه تیم دوستی باشند ولی پرخاشگرانه رفتار کنند. همه اینها علائم رفتارهای ضداجتماعی است.
خوشبختانه رفتار ضداجتماعی قابل کنترل است، اما در صورت عدم شناسایی و درمان نشدن ممکن است به مشکلات شدیدتری در بزرگسالی منجر شود. اگر نگران اینگونه رفتارها در فرزندتان هستید برای کسب اطلاعات بیشتر در ادامه با ما همراه باشید.
تعریف رفتار ضداجتماعی کودک
رفتار ضداجتماعی کودک با این موارد مشخص میشود:
۱. پرخاشگری
۲. نافرمانی
۳. دروغ و فریبکاری
۴. اقتدار نامشروع
در حال حاضر اطلاعات و آمار دقیقی که نشاندهنده تعداد این کودکان باشد در دسترس نیست اما تحقیقات انجامشده گویای آن است که 4 تا6 میلیون کودک دارای اینگونه رفتارها هستند و همچنین تعداد مبتلایان در حال افزایش است.
عوامل خطر برای رفتارهای ضداجتماعی
این عوامل عبارتند از:
۱. محیط مدرسه و محل سکونت
۲. ژنتیک و تاریخچه خانوادگی
۳. عملکرد ضعیف و منفی والدین
۴. زندگی خانگی خشونتآمیز و پرتنش
بیشفعالی و مشکلات عصبی نیز میتوانند باعث ایجاد رفتار ضداجتماعی شوند. مشخص شده است، جوانان دارای اختلال کمبود توجه، بیشفعالی (ADHD) بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
علائم رفتار ضداجتماعی در کودکان چیست؟
رفتار ضداجتماعی گاهی اوقات در کودکان 3 تا 4 ساله قابل تشخیص است و اگر قبل از 9 سالگی یا کلاس سوم درمان نشود، میتواند منجر به موارد رفتاری شدیدتر شود.
رفتارهایی که ممکن است فرزند شما بروز دهد، شامل موارد زیر است:
۱. انجام رفتارهای مضر و سوءاستفاده از مردم و حیوانات
۲. دروغ گفتن و دزدی کردن
۳. شورش و نقض قوانین
۴. خرابکاری وتخریب اموال
۵. بزهکاری مزمن
تحقیقات نشان میدهد که رفتارهای ضداجتماعی دوران کودکی با میزان بالای الکل و سوءمصرف مواد مخدر در بزرگسالی همراه است که به دلیل تاثیرات ژنتیکی و محیطی مشترک است.
رفتار شخصیت ضداجتماعی در کودکان
اشکال شدید رفتارهای ضداجتماعی میتواند منجر به اختلال در عملکرد شود. کودکان ضداجتماعی ممکن است از مدرسه خارج شوند و در حفظ شغل و روابط سالم دچار مشکل شوند.
این رفتار همچنین میتواند منجر به اختلال شخصیت ضداجتماعی در بزرگسالی شود. بزرگسالانی که با اختلال شخصیت ضداجتماعی زندگی میکنند غالباً قبل از 15 سالگی رفتارهای ضداجتماعی و سایر علائم اختلال عملکرد را نشان میدهند.
برخی از علائم اختلال شخصیت ضداجتماعی عبارتند از:
۱. نداشتن وجدان و همدلی
۲. بیاعتنایی و سوءاستفاده از اختیارات و حقوق مردم
۳. پرخاشگری و تمایلات خشن و
۴. خودبزرگ بینی
5. عدم احساس پشیمانی
جلوگیری از رفتار ضداجتماعی
مداخله اولیه برای جلوگیری از رفتارهای ضداجتماعی مهم است. پیشنهاد میشود که مدارس سه استراتژی مختلف پیشگیری را تهیه و اجرا کنند.
1. پیشگیری نوع اول
شامل درگیر کردن دانشآموزان در فعالیتهای مدرسه است که میتواند بازدارندهی رفتارهای ضداجتماعی باشد. مانند:
آموزش حل تعارض
مهارتهای مدیریت خشم
سواد عاطفی
2. پیشگیری نوع دوم
هدف این پیشگیری، دانشآموزانی است که در معرض خطر ایجاد تمایلات ضداجتماعی هستند و درگیر کردن آنها در فعالیتهای فردی است. مثل:
تدریس خصوصی و تخصصی
دروس مرتبط با مهارتهای اجتماعی
مشاوره
مربیگری
3. پیشگیری نوع سوم (درمان)
پیشگیری نوع سوم ادامه مشاوره فشرده است که دانشآموزان ضداجتماعی و دانشآموزان با الگوهای مزمن بزهکاری و پرخاشگری را مورد هدف قرار میدهد. از اینرو پیشنهاد میشود خانوادهها، مشاوران و معلمان تلاشهای خود را برای درمان کودکان با رفتارهای ضداجتماعی هماهنگ کنند.
راههای درمان رفتار ضداجتماعی
این روشها عبارتند اند از:
۱. آموزش مهارت حل مسئله
۲. رفتاردرمانی شناختی
۳. رفتاردرمانی همراه با مداخله خانواده
۴.خانواده درمانی و تغییر رفتار در خانواده
همچنین والدین میتوانند برای رسیدگی و حل مشکلات منفی خویش که ممکن است به تقویت و ایجاد رفتارهای ضداجتماعی کودک کمک کند، تحت آموزش مدیریت رفتار قرار گیرند.
تحقیقات نشان داده است که مهر و محبت، نظم و انضباط معقول و سبک فرزندپروری معتبر، نتایج مثبتی برای کودکان به همراه دارد و میتواند در ایجاد روابط مثبت و بهبود عملکرد مدرسه به آنها کمک کند.
نکته: رفتارهای ضداجتماعی ممکن است در برخی از کودکان و نوجوانان ملایمتر بروز کند ولی در برخی دیگر نگرانکننده باشد. اگر نگران رفتار فرزندتان هستید با او صحبت کنید تا با آگاهی از دیدگاه او احساس بهتری پیدا کنید.
قطعا با پزشک نیز صحبت کنید تا بتوانید برنامه موثری برای درمان رفتارهای ضداجتماعی فرزندتان تهیه کنید.
بسیار مهم است که شما از فرصت پیشگیری یا درمان مشکلات مربوط به رفتارضداجتماعی در اوایل کودکی برای جلوگیری از تشخیص شدیدتر در آینده استفاده کنید.
ترجمه: نرجس شمس