سلامت

کلماتی که والدین به فرزندان می‌گویند، اثرات ماندگار و پایداری بر نوع احساسات بچه‌ها نسبت به والدین و همچنین نوع احساسات آنها نسبت به خودشان دارند. پس وقتی که با بدرفتاری فرزندتان مواجه می‌شوید، حتما کلمات خودتان را با دقت انتخاب کنید. 

این‌که بچه‌ها گاهی اوقات کلمه «نه» را از والدینشان بشنوند، واقعا اتفاق خوبی است. «نه» گفتن درست و به‌موقع، مرزهای مشخص و مناسبی را برای بچه‌ها تعریف می‌کند و همچنین به بچه‌ها نشان می‌دهد که شما تا چه اندازه به آنها توجه می کنید. البته راه‌های مختلفی برای «نه» گفتن به بچه‌ها وجود دارند، اما همه این راه‌ها اثربخش و مفید نیستند. پس اگر می‌خواهید که «نه» گفتن به بچه‌ها را درست انجام بدهید، باید جزئیات بیشتری درباره این کار بدانید. 

بیشتر ما تصور می‌کنیم که قلدری کردن بچه‌ها یعنی درگیری و دعوای رو در رو که باید با تمسخر مستقیم، تنش فیزیکی، هل دادن یا زدن دیگران همراه باشد. اما شکل دیگری از قلدری هم وجود دارد که به آن «پرخاشگری رابطه‌ای» (relational aggression) می‌گویند. در این نوع قلدری، بعضی از بچه‌ها درحال طرد کردن، کنار گذاشتن یا حذف کردن دیگران از گروه‌های اجتماعی هستند. این اتفاق با ورود بچه‌ها به رده‌های تحصیلی بالاتر و حتی در بزرگسالی هم ادامه می‌یابد. 

ناحیه دور چشم بخشی از صورت است که به توجه ویژه‌ای نیاز دارد. دلیل آن هم این است که پوست آنجا نازک‌تر است و زودتر از سایر قسمت‌های بدن پیر می‌شود، نتیجه این‌که به سرعت شادابی و طراوت خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل پیشگیری مهم‌تر از درمان یا حتی عمل‌های زیبایی است. اما در هر صورت، راه‌حلی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا با شکل‌گیری خطوط و نیز چین و چروک‌های معروف به «پا کلاغی»در اطراف چشم‌ها مبارزه کنید. 

تعیین زمان مشخص برای استفاده بچه‌ها از وسایل الکترونیکی، می‌تواند یکی از تصمیمات آزاردهنده و سخت برای والدین امروزی باشد چون بیشتر والدین تصور می‌کنند که با در نظر گرفتن چنین محدودیتی برای بچه‌ها، به پدر یا مادر بدی تبدیل می‌شوند. با این‌حال، محدودیت زمانی برای استفاده بچه‌ها از وسایل الکترونیکی می‌تواند ابزار مفید و کارآمدی در زندگی آنها باشد، زیرا سر و کار داشتن بیش‌ازحد بچه‌ها با این وسایل خطرات زیادی به دنبال دارد. 

آموختن تفکر انتقادی به بچه‌ها، بخش مهمی از وظایف والدگری پدرها و مادرها است. درواقع آموختن تفکر انتقادی به بچه‌ها، یعنی آموختن راه‌های درست برای مستقل شدن. مهارت‌های تفکر انتقادی به بچه‌ها در شکل‌گیری نظرات و باورهای خودشان کمک می‌کنند و آنها را از تاثیرپذیری مطلق در برابر عوامل بیرونی دور نگه می‌دارند. 

بچه‌ها در جهان امروزی با بمباران پیام‌ها، اطلاعات و تصاویر مختلف در فضاهای مختلف واقعی و مجازی مواجه هستند. پس چه در مدرسه باشند یا در فضای آنلاین یا جمع‌های دوستانه، همچنان باید بتوانند چیزهایی که می‌بینند و می‌شنوند را ارزیابی کنند تا درنهایت به نظرات و باورهای خودشان شکل دهند. تفکر انتقادی به‌عنوان نوعی مهارت، پایه و اساس آموزش بچه‌ها را می‌سازد و مهارت بسیار مهمی برای زندگی است. 

این‌که بچه‌ها پدر یا مادرشان را بزنند، دلایل مختلفی دارد. گاهی اوقات این اتفاق به این موضوع برمی‌گردد که بچه‌ها از مهارت‌های لازم برای مدیریت احساسات و بیان آنها به شیوه‌های مناسب برخوردار نیستند. ناتوانی در صحبت کردن یا اختلال در کنترل تکانه‌های هیجانی هم از عوامل دیگر هستند. بچه‌ها بدون این‌که به پیامدهای کارشان فکر کنند، پدر یا مادر را می‌زنند تا از این طریق به نیازها و خواسته‌های خودشان دست پیدا کنند. 

داشتن مهارت‌های اجتماعی مناسب به نوجوانان کمک می‌کند تا زندگی موفق‌تری داشته باشند، از اعتمادبه‌نفس بیشتری برخوردار باشند، روابط بهتری را با دیگر انسان‌ها بسازند و حتی اندیشه‌ها و احساسات خودشان را با کیفیت بیشتری به دیگران منتقل کنند، اما والدین چگونه می‌توانند مهارت‌های اجتماعی را در فرزندان نوجوان خودشان تقویت کنند؟

خشم هم در گروه احساسات طبیعی و سالم برای بچه‌ها قرار می‌گیرد، اما بسیاری از بچه‌ها نمی‌توانند تفاوت بین احساسات خشم‌آمیز و رفتارهای پرخاشگرانه را تشخیص دهند. اگر بچه‌ها ندانند که چطور باید با احساسات خودشان کنار بیایند، احساس خشم و ناامیدی سریعا به سرپیچی، بی‌احترامی، پرخاشگری و عصبانیت تبدیل می‌شود. 

کسانی که فرزند نوجوان دارند، حتما این حالت را احساس کرده‌اند که انگار یک دقیقه به پسر یا دخترشان نزدیک هستند، اما چند دقیقه بعد انگار خیلی از او دور شده‌اند. بیشتر والدین در این شرایط احساس می‌کنند که فقط در مواقعی برای فرزندشان ارزشمند هستند که بحث نیازهای مالی مطرح باشد و در مواقع دیگر اصلا مورد توجه قرار نمی‌گیرند. اما به‌خاطر این اتفاق اصلا ناراحت نباشید چون در روابط بین والدین و نوجوانان رایج است. 

آمارها نشان می‌دهند که افسردگی در میان نوجوانان (مخصوصا دختران نوجوان) رو به افزایش است، اما بیشتر این دختران از روندهای درمانی مناسب برخوردار نیستند. مشکلات سلامت روان هنوز در بسیاری از نقاط جهان با نوعی برچسب ننگ‌‌آمیز همراه هستند و همین باعث می‌شود که صحبت کردن درباره این مشکلات و تلاش برای حل آنها به موضوعی ممنوعه و آزاردهنده برای والدین تبدیل شود. 

شاید شما هم از زبان دختر نوجوانتان شنیده باشید که «تو هیچ کاری برای من نمی‌کنی!»، درحالی که همان موقع دارید برای خریدن وسایل مورد نیازش به فروشگاه می‌روید! اگر دختر نوجوان شما کمی خودشیفته به نظر می‌رسد و خودش را مرکز جهان تصور می‌کند، رفتارش لزوما انعکاسی از عملکرد شما نیست. 

خانواده‌های ترکیبی معمولا با چالش‌های خاصی مواجه می‌شوند، مخصوصا زمانی که فرزندان ناتنی از رابطه جدید با والدین ناتنی راضی نباشند و او را طرد کنند. در این شرایط والدین ناتنی باید با این طرد شدن و ابراز بی‌علاقگی کنار بیایند، درحالی که چنین کاری خوشایند و ساده نیست.

فرزندان ناتنی و والدین ناتنی همیشه با هم کنار نمی‌آیند. زوج‌های جدید شاید نسبت به این رابطه هیجان‌زده باشند و از آن استقبال کنند اما معمولا بچه‌های ناتنی از این اتفاق راضی نیستند. بعضی اوقات حتی والدین ناتنی کاملا احساس می‌کنند که فرزند ناتنی آنها را دوست ندارد. اگر این اتفاق برای شما هم افتاده است، در درجه اول باید بدانید که حدود 70 درصد از پیوندهای بین والدین و فرزندان ناتنی دوام نمی‌آورد و ناسازگاری بین آنها می‌تواند به یکی از عوامل بزرگ برای ازبین‌بردن ازدواج‌ها تبدیل شود. اما این مشکل واقعا چرا به‌وجود می‌آید و چه دلایلی دارد؟ 

پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها اغلب به این موضوع فکر می‌کنند که در چه سنی ممکن است که علاقه‌مندی نوه‌ها نسبت به آنها از بین برود. این اتفاق در میان همه نوه‌ها یکسان نیست، اما بچه‌ها معمولا در فاصله بین 10 سالگی تا نوجوانی، فاصله گرفتن از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها را شروع می‌کنند. با این‌حال، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌توانند کارهای مختلفی برای حفظ این رابطه انجام دهند. بعضی از عوامل دخیل در این رابطه دوطرفه از کنترل این سالمندان خارج هستند، اما آشنایی داشتن پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها از مهم‌ترین عوامل صمیمیت بین آنها و نوه‌ها می‌تواند دوام و موفقیت رابطه آنها را بیشتر کند. 

بیشتر ما هر روز خبرهایی درباره چاق‌تر شدن بچه‌ها، وقت‌گذرانی بیش‌ازحد آنها با تلویزیون یا بازی‌های کامپیوتری، رژیم غذایی نامناسب و عدم تمایل آنان به فعالیت‌های بدنی می‌شنویم. اما بیشتر بچه‌ها واقعا عاشق ورزش و فعالیت‌های ورزشی هستند و فقط به همکاری مناسب والدین نیاز دارند. اگر شما هم دوست دارید که فرزندتان به فعالیت‌های ورزشی علاقه‌مند باشد، ترفندها و راهکارهای این مطلب حتما به شما کمک خواهند کرد. 

برقراری ارتباط با بچه‌هایی که نزدیک به سن نوجوانی هستند و قرار است به‌مرور مستقل شوند، می‌تواند یکی از چالش‌های مهم در زندگی والدین باشد. بچه‌ها با ورود به مرحله نوجوانی، علاقه‌مندی‌های جدیدی پیدا می‌کنند و باید فعالیت‌های بیشتری در مدرسه داشته باشند، درحالی که زندگی اجتماعی روبه‌رشد آنها به توجه بیشتری از سوی والدین نیاز دارد. اما والدین با چه ترفندها و راهکارهایی می‌توانند ارتباط یا پیوند بهتری با فرزند نوجوان خودشان بسازند؟

آیا شما هم به‌عنوان پدر یا مادر با نوعی احساس گناه مواجه هستید و نمی‌دانید که باید چگونه با آن مقابله کنید؟ مثلا ناگهان درباره والدگری خودتان دچار احساس نگرانی می‌شوید یا تصور می‌کنید که به‌عنوان پدر یا مادر در رسیدگی به فرزندتان کوتاهی کرده‌اید؟ مقدار محدودی از این احساس گناه می‌تواند مثل یک عامل انگیزه‌بخش برای تربیت بچه‌ها عمل کند، اما اگر شدید باشد، به‌راحتی می‌تواند والدین را دچار مشکلاتی مثل عیب‌جویی از خود، شک کردن دائمی به توانایی‌های خود و عزت‌نفس پایین کند که درنهایت کیفیت والدگری را کاهش می‌دهند. با این‌حال، چه عواملی باعث شکل‌گیری این احساس گناه در والدین می‌شوند؟ 

اختلال اضطرابی باعث ترس و نگرانی شدید و تغییر در رفتار، خواب، غذا خوردن یا خلق و خوی کودک می‌شود.

در روانپزشکی پدیده‌ای داریم به نام «اپی‌ژنتیک» که به معنای آن است که فرایند‌های محیطی با ژنتیک ما تعامل می‌کنند و ما از هر پدیده به شکل خاص خودمان درس می‌گیریم و تغییر می‌کنیم یا حتی تغییر نمی‌کنیم. اگر این دو تعامل را با تجارب فردی‌مان مخلوط کنیم اوضاع پیچیده‌تر هم می‌شود. 

دوران کودکی با آزادی عمل، انرژی زیاد و خودمحوری افراطی همراه است. کودکان آن‌گونه که دلشان می‌خواهد و غرایزشان حکم می‌کنند رفتار می‌کنند و کاری به این ندارند که رفتارهایشان روی دیگران تاثیر می‌گذارد یا آنها را آزاد می‌دهد و این کاملا طبیعی است. با این حال اگر فرزندتان پا را از حد و حدود خود فراتر بگذارد ممکن است از جانب دیگران طرد شده و مشکلاتی در روابطش با دیگران ایجاد شود. به همین دلیل لازم است او را راهنمایی کرده و قوانینی تعیین کنید تا باعث ایجاد مزاحمت برای دیگران نشوند. 

برای والدین هیچ چیز ناراحت‌کننده‌تر از دیدن غم و اندوه فرزند نیست. با وجود اینکه غم و اندوه نیز جزو احساسات بشری است اما دیدن ناراحتی کودکان سخت است. در چنین مواقعی است که باید به‌دنبال راه‌حل باشیم. در گام اول لازم است که آن را به رسمیت بشناسیم، تجزیه و تحلیل کنیم و به‌دنبال راهی برای مدیریت درست آن باشیم. 

زمانی که فرزندتان خودش را کثیف می‌کند از کوره در می‌روید؟ دیدن لکه‌های روی لباسش عصبی‌تان می‌کند؟ اصلا نمی‌توانید تحمل کنید کودکی با سر و وضعی کثیف و ژولیده دور و برتان بپلکد؟ اما باید بدانید که اکثر کودکان عاشق کثیف‌کاری در حین گِل بازی، نقاشی، آب بازی و بازی با گل و گیاه و غیره هستند. 

پدربزرگ و مادربزرگ نقش بسیار مهمی در زندگی کودک ایفا می‌کنند. در برخی از خانواده‌‌ها، زمانی که والدین در حال کار هستند یا تصمیم می‌گیرند تعطیلات آخر هفته را با هم سپری کنند، این پدربزرگ‌ و مادربزرگ هستند که مسوولیت مراقبت از کودکان نوپا را بر عهده می‌گیرند. در برخی دیگر از خانواده‌ها، آن‌ها لحظات ارزشمندی را در جمع نوه‌های خود سپری می‌کنند و به این ترتیب می‌توانند ارزش‌های خانوادگی و اجتماعی را به بهترین شکل ممکن به نسل بعدی منتقل نمایند. اما در حقیقت وجود مادربزرگ تاثیری مثبت بر رشد کودکان دارد.