پزشکان همواره به سالمندان توصیه میکنند از بیتحرکی بپرهیزند و یکی از ورزشهای مناسب با توانمندی خود را انتخاب کنند و چند ساعتی در هفته به آن بپردازند. یکی از ورزشهای بسیار مفرح و مفید که اتفاقا با رسیدن فصل گرما طرفداران بیشتری هم پیدا میکند، شناست. البته رفتن به استخر بهخصوص در سالمندان اغلب اوقات باتوجه به توصیههای پزشکان است که بهدلیل تاثیر مثبت آن در بهبود بیماریهای جسم و روان به همه پیشنهاد میشود.
در «سالمندان» این هفته به نکات مهمی میپردازیم که سالمندان هنگام رفتن به استخر باید آنها را رعایت کنند.
تقریبا میتوان گفت ورزشهای آبی و شنا در استخر در صورتی که نکات ایمنی رعایت شود، جزو بیخطرترین ورزشها محسوب میشوند. حرکت در آب، فشار کمتری به عضلات، استخوان و ستون فقرات وارد میکند زیرا آب باعث کاهش وزن فرد میشود. این ورزش برای افرادی که مشکلی در ستونمهرهها، اعصاب و عضلاتشان دارند، بسیار موثر است و ممکن است در همه سنین دیده شود ولی در سالمندان فراوانی بیشتری دارد. البته ورزش شنا برای سالمندان صرفا برای مقابله با بیماری نیست زیرا ثابت شده شناکردن تاثیر بسیار مثبتی روی روان دارد و باعث خوشحالی و سرزندگی سالمندان میشود.
1. اگر ضعف عضلانی دارید...
یکی از مشکلاتی که در سنین بالا دیده میشود، کاهش تودههای عضلانی و جایگزینی آن با بافت چربی است. وقتی سالمند یا حتی فرد جوان در آب راه میرود و تقلا میکند، عضلات بدن فعال و در نتیجه حجیمتر و قویتر میشوند. عضلات قوی میتوانند محافظ خوبی برای استخوانهای بدن باشند. سعی کنید هنگام راه رفتن در آب دستها را نیز تکان دهید تا عضلات اندام فوقانی از این تحرک بینصیب نمانند.
2. اگر پوکی استخوان دارید...
اگر نتایج آزمایشها، پوکی استخوان شدید یا متوسط را در شما اثبات کرده، این خطر وجود دارد که با ورزش و تحرک غیرعادی روی سطح زمین دچار شکستگی شوید. بهترین ورزش برای شما راه رفتن آرام در سطح کمعمق استخر است. از حرکات غیرعادی در استخر که میتوانند به پا و اندامها فشار بیاورند، خودداری کنید. همچنین ممکن است هنگام دوش گرفتن قبل و بعد از استخر کف سالن لیز باشد. به این نکته توجه داشته باشید و به هیچوجه عجله نکنید. یک زمین خوردن ساده برای فرد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است مصادف با شکستگی شدید در اندام باشد.
هنگام ورود و خروج از استخر حتما از پلههای کنار استخر کمک بگیرید، حتی میتوانید از یکی از مربیان یا شناگران برای این کار کمک بخواهید. سعی کنید از کنارههای استخر وارد آب نشوید زیرا این کار ممکن است باعث شود بعد از ورود به آب نتوانید تا مدتی تعادل خود را حفظ کنید.
3. وقتی در حال لباس پوشیدن یا لباس درآوردن هستید...
در رختکن و هنگام لباس پوشیدن حتما کنار دیوار یا کمد رختکن قرار بگیرید تا اگر تعادلتان را از دست دادید، تکیهگاهی داشته باشید. حتی میتوانید روی صندلی بنشینید. ضمنا همه افراد باید هنگام شنا حوله و لوازم بهداشتی شخصی داشته باشند. استفاده از دمپایی مناسب نیز خطر لیز خوردن را به شدت کاهش میدهد. پیش از ورود به استخر حتما دوش بگیرید.
4. اگر استخر سرباز را برای شنا انتخاب کردهاید...
از رفتن به استخرهای سرباز یا رفتن به آبهای جاری خودداری کنید. در فصل تابستان قرار گرفتن مداوم زیر نورخورشید ممکن است باعث گرمازدگی شود. همچنین نور مستقیم آفتاب روی پوست خیس میتواند به آن آسیب بزند. اگر واقعا دوست دارید در استخر سرباز شنا کنید، حتما قبل از ورود به آب کرم ضدآفتاب بزنید. سعی کنید در ساعات خنک روز مانند صبحها یا غروب شنا کنید که شدت گرمای هوا کمتر است.
5. اگر بیماری زمینهای دارید...
اگر دچار بیماری قلبی، ریوی و فشارخون بالا هستید، بهتر است در آب معمولی استخر شنا کنید. بیماران قلبی و ریوی نباید وارد آبهای بیش از حد سرد و جکوزی شوند. ممکن است گرما و سرمای زیاد آب یا فشار شدید جکوزی برای چنین بیمارانی قابلتحمل نباشد. بهتر است قبل از این کار حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
6. اگر بیماری مسری دارید...
اگر دچار بیماری پوستی یا بیماری مسری دیگری هستید، تا درمان کامل بیماری از رفتن به استخر اجتناب کنید.
7. اگر دیابت دارید...
اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، حتما با خود تکهای بیسکویت همراه داشته باشید و زمان مناسبی از آب خارج شوید و آن را میل کنید.
8. اگر مشکل بینایی دارید...
اگر دید خوبی ندارید یا دچار بیماریای هستید که ممکن است با اختلال در هوشیاری همراه باشد، بهتر است فردی را بهعنوان همراه کنار خود داشته باشید.
9. هرگز بعد از استخر از گوشپاککن استفاده نکنید
بعد از شنا، گوشها و موی خود را با حرارت ملایم سشوار خشک کنید و هرگز از گوشپاککن و دستمالکاغذی برای پاک کردن گوشهایتان استفاده نکنید.
دکتر داریوش الیاسپور
متخصص طب فیزیک و توانبخشی
عضو هیئتعلمی دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی