بیشتر دختران جوانی که ازدواج میکنند، دوست دارند پس از ازدواجشان مادر شوند و کودکشان را سالم و تندرست به دنیا بیاورند اما گاهی در زندگی مسایلی پیش میآید که دور از ذهن است و خیلی از مادران را مجبور میکند بنا به دلیلی بخشی از دوران بارداری خود را تنها بگذرانند. در گفتوگوی این هفته در صفحه «بارداری و زایمان»، دکتر مریم کاشانیان، متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره حل این مشکل توصیههایی ارائه کردهاند که در ادامه میخوانید.
: آیا بارداری باعث کاهش خلق و خو و بروز افسردگی میشود؟
بله، چون بارداری تا حد زیادی باعث کاهش انرژی روانی میشود و خانم باردار ممکن است بهدلیل بارداری حتی دچار افسردگی هم بشود. نتایج تحقیقات متعدد نشان داده است که میزان سقط جنین در زنانی که طی اولین بارداریشان دچار افسردگی شدیدی هستند، بیشتر است. استرس در یک خانم باردار، ممکن است بر زندگی کودک در آینده نیز تاثیر بگذارد.
: افسردگی خانمهای باردار معمولا چه علایم و نشانههایی دارد؟
افسردگی با علایمی مانند احساس غمگینی، شکست، ناراحتی، کلافگی، هیجان، استرس و بیعلاقگی به همه چیز مشخص میشود؛ در واقع، بیمار با بیان این علایم و نشانهها، ناراحتی خود را بروز میدهد. بسیاری از ما شاید چند روزی در ماه با چنین احساسات منفیای روبرو شویم، اما اگر این علایم زودگذر باشند، افسردگی محسوب نمیشوند و نوعی تحول رفتاری خوانده میشوند؛ در حالی که اگر فرد مدت زیادی با این تحولات رفتاری درگیر باشد و مشکلاتی مانند احساس پوچی، عصبانیت و احساس عجز و ناکامی نیز به آنها افزوده شود، افسردگی آغاز شده است. افسردگی ممکن است خفیف، متوسط یا بسیار پیشرفته و اساسی باشد که متاسفانه گاهی در همین شرایط، حتی خود فرد نیز از بیماری خودش آگاه نیست و فقط با مراجعه به پزشک از آن آگاه میشود، چراکه تصور میکند این علایم طبیعی و ناشی از خستگیهای روزمره است.
: آیا عوامل ژنتیکی و محیطی هم روی کودک تاثیر میگذارند؟
بله، حتی اگر کودک در یک خانواده صمیمی و حمایتکننده بزرگ شده باشد، از آنجایی که مغز کودک بعد از تولد به رشد خود ادامه میدهد، ممکن است برای جبران تاثیرات پیش از تولد، رفتارهای جدیدی را بیاموزد.
: مادرانی که باردار هستند و بنا به شرایطی همسر یا اقوام را کنار خود ندارند، برای رفع تنهایی و مدیریت استرس چه باید بکنند؟
در وهله اول بهتر است تنها نمانند و کسی را کنار خودشان داشته باشند تا اگر مشکلی پیش آمد، بتوانند از کسی کمک بگیرند، بهخصوص خانمهایی که افت فشار یا خونریزی دارند، بهتر است تنها نمانند اما اگر نشد حداقل شماره تلفن شخصی را داشته باشند تا اگر حادثهای برایشان پیش آمد از آن فرد کمک بگیرند.
: معمولا خانمها در این شرایط کمتر میل به غذا خوردن دارند. آیا این کمغذایی ممکن است روی جنین اثر منفی بگذارد؟
اگر هر روز مادر هر 5 گروه مواد غذایی اصلی را دریافت کند، مشکلی برای رشد جنین به وجود نمیآید، مگر اینکه مادر دچار سوءتغذیه و محرومیت غذایی باشد.
: حرف آخر؟
حضور و حمایت همسر در چنین شرایطی واقعا کمککننده است، چون مادر به این ترتیب احساس امنیت میکند و راحتتر با استرسهایش کنار میآید.
محبوبه ریاستی