پوست، بزرگترین ارگان در بدن انسانهاست و برخی دانشمندان میگویند پوست را باید پنجرهای دانست که ما را با وضعیت سلامت انسانها آشنا میکند چون همواره سرنخهایی از وضعیت دیگر ارگانهای بدن را به ما نشان میدهد. متخصصان پوست بر این باورند که تغییرات پوستی، از تغییر رنگ گرفته تا رشد جوشهای نامتعارف، گاهی میتوانند از اولین نشانههای ابتلا به بیماریهای زمینهای مختلف باشند. بعضی از این تغییرات حتی با بیماریهای داخلی بدن مرتبط هستند بنابراین، اگر با نشانههای پوستی عجیب و غیرعادی مواجه شدید و این نشانهها در کوتاهمدت از بین نرفتند، حتما برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. در ادامه با تعدادی از مشکلات پوستی و بیماریهای مرتبط با آنها آشنا خواهید شد.
اگزما؛ مرتبط با افسردگی و اضطراب
پچهای پوستی قرمز، خشک و خارشداری که از اگزما نشات میگیرند، میتوانند در قسمتهای خاصی از بدن مانند گردن یا داخل آرنجها نمایان شوند. این مشکل پوستی بهطرز عجیبی شیوع دارد و فقط در آمریکا حدود 30 میلیون نفر دچار اگزما هستند، درحالی که اگزما غالبا میان کودکان بروز مییابد ولی بزرگسالان هم ممکن است دچار این مشکل پوستی شوند. نکته مهمی که اگزما را برای دانشمندان جالبتر میکند، اثرگذاری منفی این مشکل پوستی بر سلامت روان است. یافتههای علمی نشان میدهد بسیاری از افراد مبتلا به اگزما احساس میکنند در وضعیت خلقوخویی بدی قرار دارند یا واقعا مبتلا به افسردگی شدید هستند. با اینحال، بیشتر این بیماران نمیدانند که میان اگزما و چنین اختلالاتی، نوعی رابطه وجود دارد. درمان اگزما (مثلا با داروهای تجویزی موضعی) میتواند علائم آزاردهنده اگزما مثل خارش را کاهش دهد که خودش باعث اختلال در خواب میشود. همین روند به کاهش استرس و نگرانی ناشی از این بیماری کمک میکند، درنتیجه روان فرد بیمار را در وضعیت بهتری قرار میدهد.
پسوریازیس؛ مرتبط با بیماریهای قلبی
این بیماری که از نوع بیماریهای سیستم خودایمنی است، پچهای پوستی برآمده، ناهموار و پوستهداری در سطح پوست ایجاد میکند. همچنین با بعضی از جدیترین مشکلات برای سلامت افراد مرتبط است. بنیاد ملی پسوریازیس آمریکا براساس تحقیقات مفصلشان اعلام کرده افراد مبتلا به نوع شدید پسوریازیس، 58 درصد بیشتر از دیگران احتمال مواجهه با حوادث قلبیـعروقی خطرناک را تجربه میکنند و حتی احتمال مواجهه با سکته قلبی میان آنها 43 درصد بیشتر است. دانشمندان در مورد این مساله میگویند نشانگرهای التهابی خاصی وجود دارند که میان پسوریازیس و تجمع پلاکها در شریانهای خون مشترک هستند. از طرف دیگر، چنین ارتباطی به داروهای قوی و سنگینی برمیگردد که مورد استفاده افراد مبتلا به پسوریازیس قرار میگیرد و هر کدام میتوانند عوارض جانبی مختلفی برای فرد بیمار ایجاد کنند.
روزاسه؛ ارتباط احتمالی با آلزایمر
روزاسه یا روزاشیا، نوعی بیماری پوستی است که با قرمزی و گرگرفتگی پوست مشخص میشود. با اینحال، آمارها نشان میدهد بخش قابلتوجهی از افراد مبتلا به روزاسه اساسا تحت درمان قرار نمیگیرند چون هیچوقت متوجه نمیشوند به این بیماری پوستی مبتلا هستند. آنچه که دانشمندان را در مورد روزاسه نگران میکند، یافتههای جدیدتری است که دانشمندان در تحقیقات سال 2016 به آن دست پیدا کردند. طبق این یافتهها که در Annals of Neurology منتشر شده، روزاسه با افزایش 28 درصدی احتمال مبتلا شدن زنان به آلزایمر و زوال عقل مرتبط است. این یافتهها هنوز در دست بررسی هستند ولی اگر شما به روزاسه مبتلا هستید و خصوصا اگر از نظر سنی در محدوده بالای 60 سال قرار میگیرید، باید با پزشکتان در مورد اختلالات شناختی احتمالی صحبت کنید و چنین اختلالاتی را جدی بگیرید.
ویتیلیگو؛ بالا بودن خطر مشکلات تیروئیدی
این بیماری پوستی به از دستدادن رنگدانههای پوستی منجر میشود. بهگفته دانشمندان، چنین اتفاقی به اختلال در سیستم ایمنی بدن مربوط میشود و درواقع سیستم ایمنی در ویتیلیگو یا برص بهاشتباه به سلولهای سازنده رنگدانه در پوست (ملانین) حمله میکند. ویتیلیگو میتواند روندهایی را در بدن به جریان بیندازد که با دیگر بیماریهای خودایمنی مشابه هستند و درنتیجه احتمال ابتلا به بیماریهای تیروئیدی را افزایش دهد. بعضی پزشکان میگویند که بیماران مبتلا به ویتیلیگو را به همین دلیل ذکرشده، از نظر علائم دیگر بیماریها غربالگری میکنند و در صورت نیاز حتما آزمایش خون هم از آنها میگیرند بنابراین، اگر شما به ویتیلیگو مبتلا هستید، بهتر است برای کسب اطمینان، آزمایش خون مخصوص تیروئید انجام دهید.
سرطان پوست؛ افزایش خطر ابتلا به سرطانهای دیگر
کسانی که به سرطان پوست مبتلا شدهاند، قطعا نمیخواهند اسم هیچ سرطان دیگری را بشنوند. با اینحال، همانطور که انجمن سرطان آمریکا اعلام کرده، کسانی که از سرطان پوست یا ملانوما رهایی پیدا کردهاند، همچنان با خطر بالای ابتلا به دیگر انواع سرطانهای پوستی مواجه هستند و حتی خطر ابتلا به سرطانهای غیرپوستی مانند سرطان پستان، سرطان پروستات و سرطان کلیه هم در آنها زیاد است. یکی از تحقیقات منتشرشده در America- Journa- of Epidemiology نیز نشان میدهد خطر ابتلا به سرطان پستان اساسا در زنان بالای 60 سال حدودا 2 برابر بیشتر از حالت عادی است. به همین دلیل، انجمن سرطان آمریکا، جدی گرفتن این نکات را در راستای کاهش خطر ابتلا به سرطانهای ثانویه توصیه میکند؛ تماس با اشعههای UV خورشید را محدود کنید، فعالیت بدنیتان را حفظ کنید، رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد غذایی گیاهی داشته باشید و از مصرف نوشیدنیهای ناسالم بپرهیزید.
پوست خشک و خارشدار؛ مرتبط با اختلال کمتوجهیـبیشفعالی
وقتی که خارش پوست شما متوقف نمیشود، این حالت میتواند درنهایت شما را کلافه کند. خاراندن همیشگی پوست هم میتواند این خارش را تشدید کند و حتی کمبود خواب ناشی از همین حالت را به یکی از مشکلات اصلی شما تبدیل کند. به همین دلایل، دانشمندان فکر میکنند درماتیت آتوپیک (شایعترین نوع اگزما) دارای ریشههای مربوط به اختلال کمتوجهیـبیشفعالی، هم در کودکان و هم در بزرگسالان است. طبق دادههای منتشرشده در British Journa- of Dermatology، احتمال بروز چنین اختلالاتی در بیماران بزرگسال 61 درصد بیشتر است و بیمارانی که در معرض بیشترین میزان خطر قرار دارند، دچار مشکلاتی مانند سردرد و بیخوابی نیز هستند بنابراین، اگر به درماتیت آتوپیک یا هر نوع دیگری از اگزما مبتلا هستید و همچنین علائم اختلال کمتوجهیـبیشفعالی را تجربه میکنید، حتما این مساله را با پزشک در میان بگذارید. واضحترین علائم این اختلال عبارتند از اختلال تمرکز روی یک کار مشخص، ضعف در مدیریت زمان و تکانشگری.
منبع: RD
ترجمه: یوسف صالحی
آیا از روی تغییرات پوستی میتوان بیماریهای داخلی را تشخیص داد؟
تظاهرات پوستی، یکی از مواردی است که میتوان از طریق آن، احتمال ابتلا به برخی بیماریهای داخلی را مطرح کرد. شاید به همین دلیل هم باشد که متخصصان پوست، پوست را آینه تمامنمای بدن میدانند که میتوان به کمک آن، گروهی از مشکلات داخلی بدن را تشخیص داد. در مورد برخی بیماریها، زمانی که فرد در مراحل اولیه بیماری بهسر میبرد، تغییراتی در ظاهر پوست ایجاد میشود. این تغییرات میتوانند شامل تغییر رنگ پوست، ابتلا به جوشهای نامتعارف، خشکی شدید پوست، التهاب پوستی، پوستهریزی، رشد نامتعارف موهای زائد و... باشند. از اینرو، گاهی بیمارانی که بهدلیل مشکلات پوستی به پزشک متخصص پوست مراجعه میکنند، با درخواست انجام آزمایشهای داخلی مانند آزمایش خون، عملکرد تیروئید، سونوگرافی و... مواجه میشوند. درخواست این آزمایشها بهدلیل پی بردن به ریشه ابتلا به مشکلات پوستی با هدف رفع آنهاست و نباید بیمار را نگران کند. درنهایت لازم به ذکر است هرچند میتوان برخی مشکلات داخلی را از روی تغییرات پوستی حدس زد اما این حدس و گمان تا دریافت نتیجه آزمایشها تنها در حد احتمال باقی میماند و هیچگاه نباید تغییرات پوستی را در مرحله اول و بهصورت صددرصدی نشانه بیماری خاصی دانست.
دکتر بهروز باریکبین
متخصص پوست
pH پوست چیست و چه اهمیتی در حفظ زیبایی و سلامت پوست دارد؟
امروزه بازار محصولات مراقبت از پوست، سرشار است از پاککنندهها، تونرها و مرطوبکنندههای متمرکز بر pH، نوارهای pHسنج و حتی سنسورهای pHسنجی که بر پایه تکنولوژیهای پیشرفته کار میکنند. با اینحال، وقتی درباره محصولاتی صحبت میکنیم که ادعای متعادلسازی pH پوست به منظور حفظ زیبایی را دارند، متوجه میشویم که این ادعاها بیش از هر چیزی ادعاهای بزرگ و عجیبی هستند که ماجرا را پیچیده میکنند، درحالی که شاید متخصصان زیبایی و پوست در زمینههای مختلفی با هم اختلافنظر داشته باشند ولی همگی بر سر این موضوع توافق دارند که سطح pH پوست برای حفظ زیبایی و سلامت عمومی پوست مهم است بنابراین، پیش از استفاده از چنین محصولاتی باید به چند سوال اساسی بپردازیم؛ pH پوست چیست؟ و چرا برای مراقبت از پوست باید به آن اهمیت بدهیم؟
pH پوست چیست؟ توضیحات علمی و ساده برای مبتدیها
برای اینکه با pH پوست آشنا شوید، باید چند لحظه به کلاس علوم دوران مدرسه برگردید. pH، مقیاسی عددی است که نشان میدهد یک ماده چقدر اسیدی یا قلیایی است. در محور مقیاس pH که از 1 تا 14 است، عدد 7 نشاندهنده خنثی بودن ماده مورد نظر، عدد کمتر از 7 نشاندهنده اسیدی بودن و عدد بیشتر از 7 نشاندهنده قلیایی بودن آن است اما این توضیحات چه ربطی به پوست دارند؟
دکتر «آنتونی یوون»،جراح پلاستیک میگوید: «pH پوست در حالت عادی باید 7/4 باشد. علم به ما میگوید که اگر pH پوست را تغییر بدهیم، میزان سلامت و کیفیت پوست هم تغییر خواهد کرد.» بنابراین،pH پوست اصطلاحی نیست که صرفا مد روز باشد چراکه امروزه دانشهای مربوط به پوست و زیبایی به این مبحث میپردازند که pH پوست چطور میتواند بر «پوشش اسیدی» پوست اثر بگذارد. این پوشش، نوعی لایه محافظ نازک روی سطح پوست است که به حفظ اسیدیته پوست کمک میکند. طبق اظهارات دکتر یوون، اگر کسی پوشش اسیدی پوست را با کارهای نادرستی مثل استفاده از محصولات شوینده و پاککننده غلیظ دچار اختلال کند، قطعا با پیامدهای ناگواری مواجه خواهد شد، درحالی که اصطلاح «پوشش اسیدی» در سالهای اخیر دوباره وارد دایره واژگان علمی شده اما ابداع این اصطلاح به سال 1928 میلادی و یکی از اولین مطالعات علمی روی pH پوست برمیگردد.
چرا اگر پوست سالمی داشته باشید، محصولات متعادلکننده pH پوست اهمیت کمتری مییابند؟ با اینکه pH پوست و پوشش اسیدی پوست مهم هستند، بههیچوجه راهحل مشخص و واحدی برای همه انسانها وجود ندارد. درواقع، مساله بیش از هر چیزی به وضعیت طبیعی پوست افراد وابسته است. دکتر «شریل کارچر»، متخصص پوست میگوید که داشتن پوست سالم به عواملی بسیار فراتر از pH متعادل بستگی دارد. بهگفته او، درست است که برای داشتن پوست سالم باید pH اسیدی مناسبی هم داشته باشید اما اگر پوست شما اسیدی باشد و از پاککنندههای قلیایی استفاده کنید، پوست شما در عرض چند دقیقه به حالت اولیه خودش بازمیگردد». دکتر «کارچر» بر این باور است که pH فقط یکی از هزاران عاملی است که پوست را سالم نگه میدارد و درنتیجه تنها عامل، مهمترین عامل یا اساسیترین عامل نیست. این متخصص میگوید: «عوامل بسیاری وجود دارند که در افزایش سلامت پوست نقش دارند. پس اگر شما صرفا روی pH پوست تمرکز کنید، عوامل متعدد دیگری را نادیده میگیرید که بعضی از آنها قطعا از pH پوست مهمتر هستند.»
چرا علاقهمندی محققان به موضوع عدم تعادل pHپوست افزایش یافته است؟ دکتر یوون میگوید: «یکی از دلایلی که تعادل pH پوست را به موضوعی داغ در مراقبت از پوست تبدیل کرده، میتواند پیشرفتهای علمی در مورد میکروبیوم یا باکتریهای روده باشد که کنار محافظت از ما در مقابل میکروبها و تجزیه ترکیبات غذایی برای تولید انرژی، اثر خاصی هم برای پوست دارند.» بهگفته این متخصص، درحال حاضر مبحثی تحت عنوان محور رودهـپوست وجود دارد که به ما میگوید داشتن رودههای سالم بر میلیاردها باکتریای که روی پوست ما انسانها زندگی میکنند نیز تاثیر دارد پس اگر pH پوست نامتعادل باشد، این محور دوطرفه نیز تحت تاثیر قرار میگیرد. به گفته این متخصص، درحالی که بسیاری از افراد در سراسر جهان نسبت به pH پوست، پوشش اسیدی پوست و میکروبیوم حساسیت یا وسواس پیدا کردهاند، در دنیای پزشکی چنین حساسیت و وسواسی اصلا وجود ندارد. پرسش اصلی این است که pH محصولات مراقبت از پوست چقدر روی پوست اثربخشی دارند و این اثربخشی چقدر دوام دارد؟ این سوالی است که فکر نمیکنم متخصصان پاسخی برایش داشته باشند. اگر از 10 نفر از کسانی که استفاده از محصولات برپایه متعادلسازی pH و پوشش اسیدی را توصیه میکنند، درباره این موضوعات سوال کنید، به احتمال زیاد هیچ کدام پاسخی برای شما نخواهند داشت. درواقع، نکته این است که گاهی اوقات تحقیقات علمی هم دنبالهرو وضعیت بازار میشوند بنابراین، باید ببینیم که تعادل pH چه نقشی در وضعیت میکروبیوم ایجاد میکند. اگر این وضعیت به گونهای باشد که باکتریهای روی پوست هم تحت تاثیرش قرار بگیرند، احتمالا ما به توضیحی برای ریشههای بعضی بیماریهای التهابی پوست مثل اگزما، روزاسه و آکنه نزدیک شدهایم که تاکنون توضیح مشخصی از نظر علمی نداشتهاند.
دکتر «ترور کیتس» (ناتروپات) که در زمینه عملکرد لایههای محافظتی پوست فعالیت دارد، میگوید که مواد غذایی هم میتوانند نقش خودشان را در این موضوع داشته باشند. بهگفته او، خوردن مقدار زیادی از مواد قندی و محصولات لبنی در طول روز بهصورت مستمر، تولید سبوم را در پوست افزایش میدهد و همین روند میتواند پوشش اسیدی پوست را تحت تاثیر خودش قرار دهد. با اینحال، ترکیباتی که با پوست تماس پیدا میکنند نیز نقش خودشان را دارند. اولین ترکیباتی هم که با پوست در تماس هستند، محصولات شوینده و پاککننده محسوب میشوند بنابراین، بسیار مهم است که از محصولات شوینده و پاککنندهای استفاده کنیم که حالت اسیدی خفیفی داشته باشند.
بهترین راه برای مشخص کردن pH محصولات مراقبت از پوست چیست؟ اگر پوست سالمی داشته باشیم، ضرورتی ندارد که نسبت به pH محصولات مراقبت از پوست نگران باشیم اما اگر مبتلا به بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما و آکنه باشیم، بهتر است سراغ محصولات شوینده، پاککننده و مرطوبکنندهای برویم که pH آنها در محدوده بین 6/4 تا 5/5 قرار بگیرد. با توجه به اینکه pH محصولات مراقبت از پوست در بسیاری از نقاط جهان روی بستهبندی این محصولات درج نمیشود، میتوانید نوارهای سنجش pH را تهیه کنید و خودتان محصول مورد نظر را در خانه مورد آزمایش قرار دهید. دکتر «کیتس» میگوید: «اگر شما در منطقهای زندگی کنید که آب لولهکشی سخت و سنگینی دارد، احتمالا pH پوستتان به سمت حالت قلیایی میرود.» وجود لکهای سفید روی ظروف شیشهای پس از شستشو یا وجود رسوبات آهکی روی سردوش حمام، دو مورد از مهمترین نشانههای سخت و سنگین بودن آب لولهکشی هستند. در این صورت، برای اینکه سلامت پوست خودتان را افزایش دهید و از مشکلات ناشی از تماس با آب سخت و سنگین دور بمانید، میتوانید از آب میسلار استفاده کنید که از قرنها پیش مورد استفاده زنان فرانسوی بوده است. یکی از مطالعات منتشرشده در Journa- of Clinica- and Aesthetic Dermatology هم نشان میدهد برخلاف تصورات دانشمندان در دهههای گذشته، امروزه ثابت شده رژیم غذایی رابطه اساسیتر و مهمتری با سلامت پوست دارد. براساس یافتههای جدیدتر، رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی گیاهی و با کربوهیدراتهای تصفیهشده کمتر، برای داشتن پوست سالم بهتر است.
به گفته متخصصان، نگرانی نشان دادن بیش از حد نسبت به وضعیت پوست، یکی از مشکلاتی است که مانع بهبود شرایط پوست میشود بنابراین، گاهی اوقات بهتر است که بگذارید عملکردهای پوست بهطور طبیعی پیش بروند و بیش از حد به فکر دستکاری کردن پوشش اسیدی پوست یا pH پوست نباشید.
ترجمه: راضیه فیضی